Przepisy prawa pracy zmieniają się dość często, a w rezultacie nie wszystkie rodziny wiedzą jak wykorzystywać potencjał stworzony przez ustawodawcę. Dzisiaj wszystko o dniach wolnych dla ojców.

Współczesna rodzina dąży do ideału harmonii i równouprawnienia. Przepisy zmierzają powoli w tym kierunku, aby kobiecie zapewnić pomoc i możliwość wcześniejszego powrotu do pracy, mężczyźnie zaś szansę na częstsze obcowanie z pociechami. Nie są to przy tym nakazy, ale raczej szanse, które każda rodzina może wykorzystać na swój sposób, dla dobra własnych dzieci. Nie ulega zaś wątpliwości, że najmłodszemu pokoleniu potrzebny jest dobry kontakt z obojgiem rodziców!

Wsparcie w czasie ciąży? Niekoniecznie

Do czasu urodzin dziecka przyszłemu tacie nie przysługują żadne specjalne świadczenia. Oznacza to, że jeśli chce lub musi towarzyszyć partnerce w badaniach (https://beta.niebieskiepudelko.pl/usg-w-ciazy/) bądź wspomóc ją w trudniejszych okresach, musi korzystać z własnego urlopu. W przypadku, gdy kobieta nie jest hospitalizowana, ale wymaga opieki w domu, jej małżonkowi przysługuje jednak możliwość zwolnienia na okres nie dłuższy niż 14 dni jednym ciągiem na podstawie prawa o opieki nad małżonkiem z klasycznym 80%-owym poziomem wynagrodzenia. O zasadności i długości takiego zwolnienia decyduje jednak lekarz – w praktyce nie jest to możliwość często wykorzystywana, bowiem pracodawcy krzywo patrzą na nieobecnych pracowników, zaś przyszli rodzice wolą wolne dni zostawić sobie na opiekę nad dzieckiem.

Urlop na czas porodu – 2 dni

Ustawodawca przewidział jednak, że każdy męski pracownik ma prawo do dwóch dni wolnych na okazję urodzenia się dziecka lub dzieci – poród mnogi nie zmienia bowiem wymiaru tego urlopu. Co ważne, owe dwa dni nie muszą wcale przypadać na sam poród, ale mogą być wykorzystane dopiero po powrocie partnerki ze szpitala. Pracownik sam decyduje kiedy nie pójdzie do pracy, ale aby urlop został przyznany, niezbędne jest przygotowanie stosownego oświadczenia z aktem urodzenia dziecka jako załącznikiem.

Ten krótki urlop można wykorzystać zarówno na częste odwiedziny na porodówce i dopinaniu ostatnich przygotowań domowych na przyjęcie nowego członka rodziny, jak i na załatwianie spraw urzędowych czy wreszcie pomoc przy dziecku w pierwszych dniach jego życia.

Opieka po porodzie – 14 dni

Zdarzają się sytuacje, w których kobieta po porodzie nie jest w stanie sama sprawować opieki nad dzieckiem. Mowa nie tylko o cesarskim cięciu (https://beta.niebieskiepudelko.pl/cesarskie-ciecie-wszystko-co-trzeba-wiedziec-o-zabiegu-i-jego-kosztach/), ale także zaistniałych komplikacjach, które wymagają od pacjentki bezwarunkowego odpoczynku, a nawet aktywnego leczenia. W uzasadnionych medycznie wypadkach mężczyzna może się wówczas ubiegać o zwolnienie na partnerkę w połogu. Może ono mieć maksymalną długość 14 dni liczonych ciągiem wraz z sobotą i niedzielą, a warunkiem jego otrzymania jest złożenie u pracodawcy druku ZUS Z-15 wraz ze skróconym aktem urodzenia dziecka oraz zwolnieniem wypisanym przez lekarza. O prawo do opieki nad żoną nie będącą w stanie zajmować się noworodkiem ubiegać się mogą również osoby prowadzące działalność gospodarczą – wówczas formalności załatwia się bezpośrednio ze ZUS-em.

Wspomniane wyżej świadczenie uprawnia do otrzymywania zasiłku w wysokości 80% wynagrodzenia i przysługuje również parom nie będącym w związku małżeńskim – podstawą prawną jest bowiem ojcostwo potwierdzone aktem urodzenia oraz fakt zamieszkania pod jednym dachem.

Urlop ojcowski – 14 dni

Dalszą możliwością stworzoną przez pracodawcę jest dwutygodniowy urlop ojcowski, przysługujący pracownikowi, któremu urodziło się dziecko lub który dziecko adoptował. W tym pierwszym przypadku obowiązuje ograniczenie czasowe do momentu ukończeniach przez pociechę 2 lat; w tym drugim natomiast rozstrzygająca jest data upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 7 roku życia.

Ów urlop udzielany jest na wniosek pracownika i może być wykorzystany jednorazowo przez 14 następujących po sobie dni kalendarzowych, bądź podzielony na dwie części, z których każda trwa nieprzerwanie 14 dni. Przez ten okres tata otrzymuje 100% swego wynagrodzenia.

Urlop tacierzyński – 6 tygodni

Urlop ojcowski warto odróżnić od urlopu tacierzyńskiego, który jest świadczeniem zależnym od sposobu wykorzystania przez partnerkę urlopu macierzyńskiego (https://beta.niebieskiepudelko.pl/urlop-macierzynski-i-rodzicielski-bez-tajemnic/). Jeśli bowiem kobieta zdecyduje się wrócić do pracy (lub zrezygnować z urlopu) po upływie obowiązkowych 14 tygodni, mężczyzna ma prawo skorzystać z pozostałych 6 tygodni jej urlopu. Wymiar ten dotyczy jednego dziecka, a w przypadku bliźniąt jest odpowiednio zwiększony.

Co ważne, urlop tacierzyński musi nawiązywać bezpośrednio na przerwany urlop macierzyński i trwać nieprzerwanie przez 6 tygodni. Mężczyźnie będzie wówczas wypłacany klasyczny zasiłek macierzyński.

Opieka nad dzieckiem – 2 dni

Ale tatusiowie chcą i potrzebują przebywać z dziećmi nie tylko bezpośrednio po ich narodzinach. Każdy pracownik ma więc co roku prawo do 2 dni wolnego na tzw. „opiekę nad dzieckiem”, o ile przynajmniej jedno z dzieci nie ukończyło jeszcze czternastu lat. O terminie wykorzystania tego urlopu decyduje sam pracownik, przy czym przy niepełnym wymiarze zatrudnienia jest ono liczone jako 16 godzin. Uwaga! Opieka nad dzieckiem przysługuje tylko jednemu z rodziców, więc, jeśli wykorzysta ją ojciec, matka nie będzie już w stanie – na każdy rok składa się w tym celu specjalne deklaracje u pracodawców.

Zwolnienie dla taty w czasie choroby dziecka

Wreszcie, opieka nad chorym dzieckiem może być tak samo domeną mamy, jak i taty. Czasem obowiązki służbowe same narzucają, któremu z rodziców wygodniej jest wziąć wolne. Dla dzieci do 14 lat ustanowiono górny limit 60 dni rocznie, w czasie których mama lub tata będą przebywać w domu. Przy starszych dzieciach mieszkających w domu limit ten jest ograniczony do 14 dni. W czasie zwolnienia ojciec uprawniony jest do zasiłku w wysokości 80% wynagrodzenia.