Większość rodziców zajmuje się przede wszystkim konsystencją, kolorem i częstotliwością dziecięcych kupek, upatrując w nich odpowiedzi na pytania o zdrowie maluszka. Ale i siusianie u najmłodszych warto jest skrupulatnie obserwować.

System moczowy pełni w organizmie ludzkim bardzo ważną funkcję, filtrując krew i pozbywając ją płynnych zanieczyszczeń, a jednocześnie dbając o prawidłowy bilans sodu i potasu, dwóch kluczowych makroelementów. Same nerki wpływają również na regulację ciśnienia tętniczego, a także regulację równowagi kwasowej w ciele i prawidłowej gospodarki wodą. Bez tego skomplikowanego mechanizmu życie nie byłoby możliwe.

Rozwój nerek u płodu rozpoczyna się już w pierwszym trymestrze ciąży, w drugim i trzecim zaś przede wszystkim zwiększa się liczba nefronów, czyli podstawowych ciałek nerkowych wraz z kanalikami. W 20 tygodniu ciąży mocz wydalany przez płód jest już głównym źródłem zasilania wód płodowych, a dziennie powstaje go ok. 300 ml na każdy kilogram ciała płodu.

Normalne moczenie się u niemowlęcia

Pierwsze 48 godzin po porodzie to okres obniżonej produkcji moczu wynikający ze zmiany w sposobie odżywiania się maluszka. Niepokojący w tym czasie jest jedynie skąpomocz, zwany fachowo oligurią, i definiowany jako obniżenie ilości wydalanego moczu poniżej 1 ml na każdy kilogram wagi ciała, w ciągu jednej godziny. Gdy sytuacja taka utrzymuje się przez 24 godziny, można podejrzewać współistnienie wady wrodzonej nerek.

Pierwszego dnia po porodzie noworodek karmiony piersią może jednak nie wydusić z siebie ani kropelki przez pierwszych 12 godzin i jest to sytuacja całkiem normalna – spora część maluchów nie posiada jeszcze bowiem takiego potencjału ssania, aby przyjąć odpowiednią ilość płynów. Drugiego dnia, niezależnie od sposobu karmienia można już spodziewać się dwóch mokrych pieluszek, zaś w dniach 3-5 absolutne minimum to 3 mokre pieluszki (https://beta.niebieskiepudelko.pl/jak-wybrac-najlepsze-pieluszki-dla-niemowlaka/). Sześciodniowy maluch powinien już produkować 6-8 mokrych pieluszek w ciągu doby. Nie jest przy tym rzeczą niezwykłą, że niemowlęta w drugim czy trzecim tygodniu życia wymagają nawet 10 krotnej zmiany pieluszki – ich pęcherz jest na tyle mały, że jednorazowo pomieści jedynie 15 ml płynu i stąd też logiczna potrzeba siusiania nawet 20 razy dziennie.

Jak kontrolować ilość moczu?

W wielu źródłach zaleca się rodzicom kontrolowanie ilości wydalanego przez dziecko moczu, czy to jako alarm ostrzegający przed odwodnieniem (https://beta.niebieskiepudelko.pl/odwodnienie-dziecka/) (np. przy infekcji żołądkowej przebiegającej z wymiotami), czy też wskaźnik poprawnej pracy nerek. W tym celu najłatwiej jest ważyć mokre pieluszki, a od otrzymanego pomiaru odejmować wagę suchej pieluszki. Wynik w gramach jest prawie identycznych z liczbą ml.

Kontrolowanie moczenia się przez maluszka można również ułatwić sobie wkładając do pieluszki zwykłą chusteczkę higieniczną. Da nam ona pojęcie o tym, jakiego koloru jest mocz i jaki ma zapach – obie te informacje bywają dość istotne z punktu widzenia medycyny.

Różne barwy moczu

Mocz noworodka powinien być bezbarwny lub słomkowy. Nie każde odstępstwo od tej reguły należy jednak zaraz interpretować jako problemy zdrowotne. U dzieci karmionych piersią na ów kolor wpływać mogą bowiem również składniki diety matki – od przyjmowanych witamin po zioła i barwniki spożywcze.

Bardzo ciemna barwa moczu o wyraźnym, ostrym zapachu to świadectwo nadmiernej koncentracji moczu, która jako zjawisko sporadyczne nie oznacza nic złego. Jeśli niemowlę regularnie siusia jednak na ciemno, należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Ponadto na pieluszkach najmłodszych dzieci zdarza się również znaleźć barwę różową, czerwoną lub pomarańczową. Nie jest to zazwyczaj krew, ale kryształy moczanu, które są zjawiskiem całkowicie normalnym w pierwszym tygodniu życia dziecka. U dziewczynek czasem pojawia się także prawdziwa krew, która nie zwykle nic wspólnego z nerkami, ale jest tzw. pseudo-miesiączką, czyli krwawieniem z pochwy wywołanym zmianami hormonalnymi po narodzeniu. Nie należy się tym w ogóle niepokoić!

Jeśli krwi w moczu towarzyszy jednak wyraźne rozdrażnienie dziecka lub podwyższona temperatura, konsultacja lekarska jest wymagana!

Niepokojące oznaki

Zwłaszcza świeżo upieczonym rodzicom może być niełatwo zorientować się, co jest normalne w odniesieniu do niemowlęcia, a czym należy się bliżej zainteresować. Jeśli chodzi o działanie układu moczowego, do zdecydowanie niepokojących, wymagających konsultacji lekarskiej oznak należą:

• wspomniana już krew i/lub ropa w moczu połączona z płaczem i/lub podwyższoną temperaturą;
• mniej niż 6 mokrych pieluszek w drugim tygodniu życia niemowlęcia;
• regularne oddawanie małych ilości ciemnego, nieprzyjemnie pachnącego moczu;
• kryształy moczowe pojawiają się na pieluszkach po skończeniu przez noworodka 5 dni.

Niestety, infekcje układu moczowego (https://beta.niebieskiepudelko.pl/przyczyny-zakazen-ukladu-moczowego-u-dzieci/)u niemowląt nie są zupełnie rzadkie (druga najczęstsza choroba po zapaleniu ucha!), a bywają dość trudne do diagnozowania i nieprzyjemne do leczenia – maluch nacierpi się zwykle (a rodzice z nim), zanim antybiotyki zadziałają. Stąd też tak ważna jest prewencja (https://beta.niebieskiepudelko.pl/higiena-ukladu-moczowego-u-dzieci-i-niemowlat/), w przede wszystkim przemywanie pupy od przodu do tyłu, zmiana pieluszki po każdym oddaniu stolca oraz mycie rąk przed każdorazową zmianą pieluszki. Elementem dbałości o prawidłową pracę pęcherza moczowego i nerek jest również dbanie o dostateczną podaż mleka, czy to w formie butelki, czy pokarmu z piersi.