Psychologia prenatalna: Haptonomia

Czy możemy porozumiewać się z nie narodzonym jeszcze dzieckiem? Jak budować więź już w czasie ciąży?

Haptonomia (gr. hapto – dotykać, uzdrowić, aby zjednoczyć) to metoda komunikacji przez dotyk i wrażliwości na sygnały płynące z drugiej strony brzucha. Jej sednem jest pełne i akceptujące emocjonalne przyjęcie dziecka przez rodziców w czasie ciąży i w okresie poporodowym. Podstawą teorii haptonomii jest przekonanie o niezwykłej roli dotyku. Rodzice komunikują się z dzieckiem przez skórę.

Jak to wygląda w praktyce?

Haptonomia określana jest także jako nauka o uczuciowości i kontakcie psychouczuciowym. Matka mówi do dziecka i dotyka brzucha dłońmi w określony sposób, szukając kontaktu z dzieckiem. Tworzy to poczucie bezpieczeństwa dla płodu, który reaguje na takie bodźce. Dziecko w kontakcie haptonomicznym przemieszcza się bardzo łagodnie. Porusza miednicą i plecami, przesuwa się pod ręką. Dzięki tej metodzie da się nawet tuż przed urodzeniem pomóc odwrócić główką na dół dziecku ułożone pośladkowo.

Metodę opracował holenderski lekarz Frans Veldman w czasie II wojny światowej. Zaklasyfikował haptonomię jako naukę wrażliwości po tym, jak w 1942 roku podczas II wojny światowej był świadkiem egzekucji. Wszyscy obserwujący to tragiczne zdarzenie bardzo zbliżyli się do siebie. Dotyk i bliskość stworzyły więzy, dzięki czemu łatwiej było poradzić sobie z traumatycznymi przeżyciami. Veldman doszedł do wniosku, że dotykając człowieka, jednocześnie przekazujemy mu nasze pozytywne uczucia, co sprawia, że ciało się rozluźnia. Ciało staje się wtedy bardziej podatne na wyleczenie. Metoda służyła mu głównie do komunikacji z niepełnosprawnymi umysłowo. Później dostosowano ją do komunikacji z nienarodzonymi jeszcze dziećmi.

Haptonomia nigdy nie jest stosowana w grupie, nie wymaga od nas rozbierania się i nie ma w niej żadnych erotycznych zabarwień. W Polsce jej elementy wprowadzane są przez Fundację Rodzić po Ludzku.