Żywienie dziecka w 1 miesiącu życia

Materiał opracowany na podstawie aktualnych zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci opublikowanych w czasopiśmie „Pediatrics” i „Standardy Medyczne” oraz najnowszych wytycznych Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego odnośnie profilaktycznego podawania witaminy K noworodkom.

Pierwszy miesiąc życia dziecka to ogromny sprawdzian dla rodziców. To naturalne, że niepokoicie się o swoje maleństwo i chcecie zadbać o nie jak najlepiej. Aby ułatwić Wam to zadanie, zebraliśmy w artykule najbardziej aktualne zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Dowiecie się, czym i jak często karmić Wasze maleństwo w 1. miesiącu życia oraz jakich dawek witamin potrzebuje w tym okresie.

Karmienie naturalne

Eksperci zalecają, by przez pierwsze 6. miesięcy życia niemowlęta były karmione wyłącznie mlekiem matki – oczywiście o ile nie ma przeciwwskazań natury zdrowotnej. Oznacza to, że w tym czasie maluszek powinien otrzymywać jedynie pokarm kobiecy, który zawiera wszystkie składniki, jakich jego organizm w tym czasie potrzebuje. Nie uzupełniajmy „jadłospisu” niemowlęcia innymi płynami, takimi jak woda, soki czy sztuczne mieszanki. Jedynym wyjątkiem są witaminy, o których szerzej piszemy w dalszej części artykułu lub ewentualne leki.

Jak często karmić dziecko piersią? Zgodnie z aktualnym schematem żywienia niemowląt, powinnyśmy robić to tak często, jak dziecko tego potrzebuje – jest to tak zwane karmienie „na żądanie”. Dziecko samo decyduje, jak dużą porcję pokarmu zje i kiedy jest głodne. Przygotujmy się na to, że w 1. miesiącu niemowlę będzie domagało się pokarmu bardzo często. Z czasem pory posiłków staną się bardziej unormowane.

Niemowlęta karmione mlekiem mamy robią kupkę nawet do 10 razy na dobę, bardzo często tuż po posiłku. Pod koniec pierwszego miesiąca życia ilość stolców maleje i stają się coraz gęstsze, ponieważ stopniowo zanika siara w mleku mamy. Dobra wiadomość jest taka, że u maluszka karmionego wyłącznie piersią rzadko występują biegunki lub zatwardzenia. To zasługa probiotyków i składników w mleku mamy, które ułatwiają trawienie laktozy i wspomagają funkcjonowanie jelit.

Karmienie sztuczne

Nie zawsze karmienie piersią jest możliwe lub wskazane ze względów zdrowotnych. Po pierwsze, mamom zdarzają się problemy z laktacją. Po drugie, stan zdrowia kobiety może nie pozwalać jej na karmienie maluszka własnym pokarmem. Jest tak np. w przypadku stanu zapalnego piersi, gruźlicy, zakażenia HIV lub przyjmowania przez mamę niektórych leków. Wówczas na ratunek przychodzą mleka modyfikowane, czyli tzw. produkty mlekozastępcze.

Jakie mleko wybrać? W 1. miesiącu życia zaleca się mleko modyfikowane tzw. początkowe oznaczone cyfrą 1. Jego skład uwzględnia potrzeby żywieniowe dziecka w tym okresie życia i zaspokaja jego zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Mleko zawsze przygotowujemy zgodnie z zaleceniami producenta. Pamiętajmy, że mieszanki nie są sterylne, dlatego świeżą porcję mleka musimy przygotowywać bezpośrednio przed karmieniem, a jego pozostałości wyrzucić i nie wykorzystywać po raz kolejny. Nie można także przechowywać gotowych mieszanek w termosach ani podgrzewaczach do butelek.

Jak często karmić dziecko? Przez pierwszy miesiąc życia niemowlę powinno dostawać pokarm od 6 do 8 razy na dobę, często także w nocy. Wielkość jednej porcji pokarmu to od 90 do 110 ml mleka.

Organizm dziecka trudniej przyswaja mleko modyfikowane niż mleko matki. Stąd u dzieci karmionych w ten sposób przemiana materii jest nieco wolniejsza. Co za tym idzie, kupki pojawiają się rzadziej, do 4 razy na dobę.

Witamina D

Witamina D jest niezbędna do prawidłowego rozwoju układu kostnego dziecka. Naturalnie wytwarza się ona w skórze pod wpływem słońca. Polska, ze względu na swoje położenie, nie może się pochwalić dużą ilością dni słonecznych w ciągu roku. Dlatego też w naszej szerokości geograficznej konieczna jest suplementacja witaminy D u dzieci. Przez pierwszych 6. miesięcy życia niemowlęta, niezależnie od sposobu karmienia, powinny dostawać 400 IU (10 µg) witaminy D na dobę.

Witamina K

Witamina K pozwala utrzymać prawidłowe stężenie czynników krzepnięcia krwi. Jej niedobór, szczególnie u noworodków i niemowląt, jest bardzo groźny i może prowadzić do zagrażających życiu dziecka krwotoków.

UWAGA! W 2016 r. weszły w życie nowe wytyczne odnośnie podawania witaminy K noworodkom i niemowlętom:

• Każdy noworodek po urodzeniu profilaktycznie powinien otrzymać witaminę K:
  • 1 mg drogą domięśniową lub
  • 2 mg drogą doustną
    Podanie witaminy K domięśniowo jest bardziej skuteczne. Witaminę podaje się doustnie tylko w przypadku braku zgody rodziców na podanie domięśniowe. Są przypadki, gdy podanie doustne jest niewskazane – np. u wcześniaków lub noworodków z cholestazą. Odmowa podania witaminy K przez rodziców jest zapisana w dokumentacji medycznej i wiąże się z wysokim ryzykiem późnej choroby krwotocznej

• Noworodki karmione wyłącznie piersią wymagają dalszej suplementacji witaminy K. Jest tak dlatego, ponieważ mleko mamy nie ma wystarczającej dawki witaminy K, by pokryć dzienne zapotrzebowanie noworodka i niemowlęcia
  • Dzieci urodzone o czasie i do 34. tygodnia ciąży – 150 µg/dobę, od 15. dnia życia do końca 3. miesiąca życia
  • Wcześniaki sprzed 34. Tygodnia ciąży – 25 µg/dobę od 15. dnia życia do końca 3. miesiąca życia
• Noworodki karmione mlekiem modyfikowanym nie wymagają podawania witaminy K poza jednorazową dawką po porodzie