Krzywica jest przede wszystkim chorobą przeszłości – na tyle niebezpieczną jednak, że i dziś nie można jej lekceważyć. Upewnij się, że wiesz jak prawidłowo chronić przed nią swoje dziecko.

Jeszcze do XIX w. krzywica rocznie zniekształcała tysiące dzieci na całym świecie. W XX wieku, gdy wprowadzono powszechne wzbogacanie margaryny i płatków śniadaniowych w witaminę D, została jednak w dużej części wyeliminowana. Dziś należy do chorób rzadkich dzięki profilaktyce systematycznie wdrażanej przez pediatrów i rodziców. Odpowiedzialność spoczywa więc na każdej mamie i tacie!

Co to jest krzywica?

Krzywica jest chorobą szybko rosnących organizmów związaną z niedoborem witaminy D3. Przypomnijmy, że witamina ta jest konieczna do prawidłowego wchłaniania i wydalania w przewodzie pokarmowym i nerkach jonów wapniowo-fosforowych. Bierze również udział w dalszym ich metabolizmie w układzie kostno-stawowym i mięśniowo-nerwowym. Bez witaminy D nie ma mowy o zdrowym rozwoju kości!

U małych dzieci krzywica powoduje przede wszystkim niedorozwój i deformację kości, wpływając nie tylko na sylwetkę, ale także podstawowe funkcje życiowe. Zbyt krótkie i miękkie kości nie dają bowiem odpowiedniego oparcia narządom wewnętrznym i uniemożliwiają sprawne poruszanie się. Szczególnie podatne na chorobę są wcześniaki, u których nie doszło do wykształcanie się pełnych zapasów witaminy D w łonie matki oraz dzieci karmione wyłącznie piersią po ukończeniu 6 miesiąca życia.

W rzadkich wypadkach dzieci mogą urodzić się ze wrodzoną krzywicą jako wynik genetycznych zaburzeń, bądź też zachorować w wyniku zaburzeń pracy nerek, wątroby lub jelit. To bardzo specyficzne sytuacje, które wymagają specjalistycznej opieki lekarskiej.

Objawy krzywicy

Współcześnie objawy krzywicy obserwuje się stosunkowo rzadko. Najczęstszymi symptomami sugerującymi chorobę należą:

• stałe rozdrażnienie;
• pocenie się główki (w nocy, po jedzeniu);
• miękkość kości czaszki, pojawienie się wypukłości na czole;
• wolniejsze zarastanie ciemienia dużego;
• opóźnione wyrzynanie się zębów;
• pojawienie się zgrubień na końcach żeber w pobliżu mostka (tzw. różaniec krzywiczy);
• wygięcia nóżek do litery O lub X;
• deformowanie się klatki piersiowej (odgięte łuki żebrowe).

W rozpoznawaniu krzywicy tylko na podstawie wymienionych objawów trzeba zachować dużą ostrożność i potwierdzić ją odpowiednimi badaniami (stężenie w surowicy krwi wapnia i fosforu, fosfatazy alkalicznej, metabolitów witaminy D). Jeżeli Twoje dziecko dostaje zaleconą dawkę witaminy, często przebywa na spacerach – krzywica mu nie grozi. Jeżeli jednak coś Cię niepokoi w budowie kości malucha, udaj się do pediatry. Ignorowana krzywica może prowadzić do poważnych skrzywić kręgosłupa, deformacji kości, zahamowania wzrostu, a nawet drgawek.

Zapobieganie krzywicy

Współczesna prewencja krzywicy ma charakter kilkuczynnikowy i obejmuje:

• przyjmowanie przez kobiety ciężarne i matki karmiące dziennej dawki suplementu z witaminą D w wysokości 400-600 IU, szczególnie w miesiącach od października do marca;
• podawanie dzieciom od urodzenia do 1 roku życia dziennej dawki kropli z witaminą D w wysokości 400 IU (inaczej 10 mcg);
• podawanie dzieciom w wieku od 1 do 4 lat dziennej dawki witaminy D w wysokości 400-600 IU
• dbanie o przebywanie dzieci na świeżym powietrzu;
• dieta bogata w żółtka jaj, tłuste ryby oraz produkty sztucznie wzbogacane w witaminę D.

Również przebywanie niemowlęcia na świeżym powietrzu z odsłoniętymi nóżkami i rączkami  pozwala mu na wytwarzanie pod wpływem promieni ultrafioletowych witaminy D3 w skórze. Z tego dobrodziejstwa można korzystać jednak dopiero po ukończeniu przez maluszka 6 miesiąca życia i nigdy w sposób przesadny – 10 minut to aż nadto! Ryzyko poparzeń skóry spowodowanych promieniowaniem UV jest bowiem bardzo wysokie!

Pamiętaj: Witaminę D3 można przedawkować ze szkodą dla zdrowia dziecka. Toksyczne dawki suplementu powodują nudności, słabość, częste siusianie, ból kości, a w rezultacie mogą doprowadzić nawet do uszkodzenia nerek i formowania się kamieni nerkowych.