Zostałaś właśnie mamą – jest się z czego cieszyć, ale mało która kobieta ma ochotę na natychmiastową powtórkę. Jak więc chronić się przed kolejną ciążą?

Mądrość ludowa mówi, że w okresie karmienia piersią kobieta chroniona jest przed kolejnym poczęciem. Owszem, twierdzenie to ma w sobie sporo prawdy, ale nie daje 100% pewności – nic dziwnego, że tyle jest rodzeństwa oddalonego od siebie zaledwie o rok. Tak naprawdę bowiem musi być spełnionych szereg warunków, aby ochrona laktacyjna funkcjonowała, że wystarczy nieco nieregularności w karmieniu, aby na teście znowu wyskoczyły dwie kreski, nawet jeśli miesiączka po porodzie jeszcze się oficjalnie nie pojawiła!

Niestety, nie wszystkie metody antykoncepcyjne są polecane dla mam karmiących piersią – zobacz, z czego możesz wybierać…

Metody naturalne?

Metody naturalne opierają się na fizjologicznej cykliczności płodności kobiety oraz na związanych z nią zmianach zachodzących w organizmie. Główna zasada metod naturalnych opiera się na fakcie, iż do zapłodnienia może dojść jedynie w ściśle określonym czasie, w którym wystąpi owulacja. Podstawą skuteczności metod naturalnych jest więc w miarę dokładne wyznaczenie momentu jajeczkowania – na podstawie śluzu pochwowego i zmian w obrębie szyjki macicy. Wadą jest ograniczenie życia płciowego do okresów “bezpiecznych” oraz brak możliwości ich stosowania w niektórych okresach życia kobiety, takich właśnie jak okres po urodzeniu dziecku oraz laktacja.

Pamiętaj: Minie sporo czasu, zanim twój cykl po porodzie ustabilizuje się na tyle, abyś mogła stosować naturalne metody antykoncepcyjne. Tak długo jak karmisz piersią, są one stanowczo odradzane!

Bariera dla plemników

Metodą barierową, czyli środkiem fizycznie zatrzymującym plemniki przed dostaniem się do jajowodów są przede wszystkim prezerwatywy, które chronią nie tylko przed ciążą, ale także przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Dla młodych mam jest to propozycja bardzo wskazana, niedroga i pozbawiona skutków ubocznych, o ile partnerzy tolerują lateks. Należy mieć jednak świadomość, że prezerwatywy czasami zawodzą, gdy są źle założone lub pękną podczas stosunku.

Alternatywą dla prezerwatyw jest diafragma, czyli kapturek naszyjkowy w kształcie kopuły zakładany na szyjkę macicy, aby blokować dostawanie się nasienia do środka. Najlepiej jest stosować go w połączeniu z żelem plemnikobójczym. Zaleta tej metody jest brak ingerencji w gospodarkę hormonalną młodej mamy, niedogodnością fakt, że trzeba go zakładać przed każdym stosunkiem. Bardzo podobnie działa gąbka dopochwowa ze środkiem plemnikobójczym – niestety obie te metody w pierwszym roku stosowania mają współczynnik zawodności na poziomie 12-24%!

Tabletki antykoncepcyjne

Tak długo jak karmisz piersią, nie powinnaś stosować klasycznej dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej. Młodym mamom poleca się jednak tzw. minipigułkę zawierającą jedynie małe dawki progestagenu. Nie wpływa ona na skład mleka i jest bezpieczna dla maluszka. Nie stwarza również ryzyka zakrzepicy. Jako wady wskazuje się jednak skutki uboczne w postaci bólów głowy czy złego samopoczucia oraz obniżoną skuteczność w przypadku opóźnienia w zażyciu pigułki już o 3-4 godziny!

Jeśli nie karmisz piersią i nie podlegasz zwiększonemu zagrożeniu zakrzepicą już 3 tygodnie po porodzie, możesz zacząć przyjmować klasyczne pigułki dwuskładnikowe z estrogenem – oczywiście po konsultacji lekarskiej.

Plaster antykoncepcyjny

Naklejka o powierzchni wielkości pudełka zapałek zawiera te same hormony, co tabletka dwuskładnikowa, ale jest przyjmowana przez skórę. Dzięki temu utrzymuje stały poziom hormonów. Plaster nosi się przez tydzień i wymienia zawsze tego samego dnia tygodnia, przez kolejne trzy tygodnie. Czwarty tydzień to przerwa – w tym czasie występuje miesiączka. Plaster można nosić w trakcie kąpieli, ćwiczeń fizycznych i w jacuzzi. Wiele kobiet wybiera pośladek lub podbrzusze jako miejsce przyklejenia go, ale można nosić go na górnej części tułowia – z wyjątkiem piersi. Jest to metoda przeznaczona wyłącznie dla kobiet, które nie karmią piersią!

Zastrzyk Depo Provera

Wstrzyknięcie odpowiedniego koktajlu hormonalnego zapobiega ciąży przez okres kolejnych 12 tygodni – to metoda dobra dla osób, które nie chcą być zmuszone, aby pamiętać o codziennym połykaniu tabletki. Depo Provera zapobiega również rakowi błony śluzowej macicy i jajników. Wadą jest konieczność chodzenia do lekarza co 12 tygodni po kolejny zastrzyk. Za wadę można też uznać długi okres powrotu płodności – czasem do roku po zaprzestaniu przyjmowania. To istotne, jeśli planujesz niedługo ponowne macierzyństwo.

Depo Provera może być stosowany przez mamy karmiące piersią, gdyż zawiera wyłącznie progestagen.

Wkładka domaciczna – tzw. spirala

To metoda zwykle uznawana za długotrwałą i mało kłopotliwą. Ma nawet 99 % skuteczności. Podczas umówionej wizyty lekarz umieszcza w macicy niewielką wkładkę w kształcie litery T, która bywa miedziana lub plastikowa. Ta druga (Mirena) uwalnia dodatkowo progestagen do ścianek macicy, zagęszczając wydzielinę szyjkową oraz blokując plemniki, uniemożliwiając jednocześnie zagnieżdżenia się komórki jajowej.

Wkładka domaciczna pozwala na spontaniczne uprawianie seksu i nie wpływa ujemnie na karmienie piersią i na dziecko. Jest natomiast dość droga i może zwiększać skłonność do infekcji, zwłaszcza w przypadku miedzianej wkładki bez hormonów. Niektóre kobiety odczuwają również w trakcie jej noszenia dyskomfort, bóle głowy oraz pogorszenie stanu cery. Wyjęcie wkładki również wymaga wizyty u ginekologa.

Krążek NuvaRing

Przeźroczysty, plastikowy krążek, który można spłaszczyć jak gumkę do włosów, wkłada się do pochwy i pozostawia tam na 21 dni. Założony krążek uwalnia stale niskie dawki estrogenów i progesteronu.  Wystarczy włożyć krążek raz na miesiąc i nie trzeba martwić się o pamiętanie o tabletce. Po usunięciu krążka następuje krwawienie miesięczne. Kolejny zakładamy po tygodniowej przerwie, nawet jeśli miesiączka nie ustała. Ze względu na zawartość estrogenu ta metoda nie jest wskazana dla kobiet karmiących piersią.

Implant antykoncepcyjny

Najnowocześniejszą metodą ochrony przed ciążą jest implant w postaci małego pręcika wszczepianego pod skórę nawet na 5 lat. Uwalnia on stopniowo progestagen i może być stosowany nawet podczas laktacji. Zaletą jest wygoda, brak konieczność pamiętania o ochronie, a także niski poziom inwazyjności. Wadą jest cena oraz skutki uboczne typowe dla jednoskładnikowej antykoncepcji, które pojawiają się u niektórych kobiet – bóle głowy, trądzik, tkliwość piersi.