Ból w czasie porodu i metody jego zwalczania

Czy bóle porodowe są rzeczywiście nie do wytrzymania? Jak można je łagodzić?

W I okresie porodu skurcze są początkowo niezbyt częste, lokalizują się głównie w okolicy krzyżowej i związane są ze skracaniem i rozwieraniem się szyjki macicy. Zaczynają się nasilać wraz z postępem porodu i schodzeniem główki w głąb kanału rodnego. Będziesz je teraz odczuwać w dole brzucha i jako opasujące całą jamę brzuszną. W II okresie porodu, gdy główka będzie przechodzić przez kanał rodny i dziecko będzie wydostawać się na zewnątrz, będziesz czuła ból głównie w okolicy krocza. Większość kobiet odczuwa skurcze jako bolesne, a ich intensywność narasta wraz z postępem porodu.

Po co nam ból?

Siła odczuwanego bólu jest cechą indywidualną, a zależy także od Twojego nastawienia oraz przygotowania do porodu i od zdolności radzenia sobie z jego trudnościami. Bardzo ważna jest umiejętność właściwego oddychania. Nie bez znaczenia jest też możliwość zmiany pozycji i poruszania się w czasie porodu.
Uważa się, że ból ma istotne znaczenie dla bezpiecznego przebycia porodu. Informuje bowiem kobietę o rozpoczęciu się akcji porodowej, a wraz z nasilaniem się czynności skurczowej – o zbliżającym się momencie narodzin. Zmusza to kobietę, aby przygotowała się do tej chwili, szukała pomocy (np. udała się do szpitala) oraz przyjęła najdogodniejszą pozycję i skoncentrowała się jedynie na porodzie.

Kiedy znieczulenie?

Wiadomo, że zbyt intensywny ból i nadmierna reakcja lękowa mogą zaburzać przebieg porodu, a nawet stanowić zagrożenie. W takich sytuacjach, a także w przypadku niektórych patologii ciąży lub porodu zniesienie bólu porodowego za pomocą odpowiedniego znieczulenia staje się koniecznym postępowaniem medycznym.

W pozostałych przypadkach zastosowanie znieczulenia zależy od indywidualnej wytrzymałości na ból. Pamiętać jednak należy, że podawanie leków znieczulających może powodować skutki niepożądane dla rodzącej i dziecka. Należą do nich m.in. gorączka, świąd, nudności czy problemy z oddawaniem moczu, a rzadziej zaburzenia oddychania i silne bóle głowy u kobiety. Noworodek może natomiast być letargiczny i mieć większe problemy z przyssaniem się piersi.

Dlaczego oddychanie jest tak ważne?

Podczas porodu z każdym skurczem dochodzi do niedotlenienia mięśni. W tkance mięśniowej gromadzą się produkty przemiany materii, a mięśnie sygnalizują to bólem. Tak jak ból łydek bywa wynikiem przedłużającego się skurczu i w następstwie niedotlenienia mięśnia, tak i w przypadku skurczów macicy dochodzi do zmniejszenia przepływu krwi i niedotlenienia. Narastający deficyt tlenu w obrębie mięśnia macicy powoduje, że każdy następny skurcz jest odczuwany coraz bardziej boleśnie. Tak więc w miarę postępu porodu rośnie nie tylko siła skurczów, ale także odczuwanie bólu. Głębokie, spokojne oddychanie przerywa to błędne koło – zapewnia dopływ tlenu i pozwala mięśniom na odpoczynek przed następnym skurczem. Techniki relaksacyjne, a także medytacja, jeżeli są odpowiednio wyćwiczone i właściwie wykonywane, pozwalają na odprężenie się nawet w trakcie trwania skurczu.

Ważnym elementem tych metod jest właściwa technika oddychania. Udowodniono, że u ludzi umiejących się wyciszyć, odprężyć – np. w wyniku medytacji – zwiększa się wydzielanie endorfiny, substancji zmniejszającej odczuwanie bólu. Odprężenie i właściwe oddychanie pozwolą Ci uzyskać pełną świadomość tego, co dzieje się z Twoim ciałem i pozostawać w kontakcie z własnym dzieckiem.

Nauka oddychania i relaksu pod okiem instruktora w szkole rodzenia, a także ćwiczenie tych technik systematycznie w domu, i to na wiele tygodni przed porodem, pozwolą Ci nie tylko złagodzić doznania bólowe w czasie porodu, ale także głębiej i pełniej przeżyć ten wspaniały  – choć trudny dla Ciebie i dziecka – moment. Dzięki temu dajesz dziecku i sobie szansę uniknięcia niepożądanych działań leków stosowanych do znieczulenia.

Inne metody łagodzenia bólu

Istotnym czynnikiem pomagającym lepiej znosić dolegliwości związane z porodem jest możliwość zmiany pozycji i szukania własnego najbardziej sprzyjającego ułożenia ciała. Wiele kobiet przyjmuje pozycję siedzącą lub stojącą. Ulgę przynosi chodzenie w I okresie porodu. Z obserwacji rodzących wynika, że w okresie rozwierania szyjki macicy kojąco, uspokajająco wpływa kąpiel i to zarówno prysznic, jak i przebywanie w wodzie.

Dowiedz się, czy w szpitalu, w którym planujesz rodzić, w czasie porodu można chodzić, zmieniać i wybierać sobie pozycję ciała, skorzystać z prysznica lub wanny.