Co lekarz mówi na temat zakażeń połogowych?

Jeśli po porodzie masz gorączkę, a krocze źle się goi, uważaj, to może być zakażenie połogowe. Na nasze pytania odpowiad dr Monika Bator-Gregorczyk, specjalista ginekolog – położnik ze szpitala Św. Rodziny w Warszawie.

Co to jest zakażenie połogowe?

Zakażenia połogowe są to procesy chorobowe przebiegające z gorączką w okresie połogu. Najczęściej wywołane są przez drobnoustroje chorobotwórcze wnikające do ran poporodowych. Źródło drobnoustrojów stanowi najczęściej endogenna mikroflora znajdująca się w przedsionku pochwy, pochwie i kanale szyjki macicy. Bakterie wnikają samoistnie do górnych odcinków kanału rodnego lub zostają przeniesione w związku z badaniami wewnętrznymi lub zabiegami. Zakażenie połogowe może przybierać różną postać i stopień nasilenia zależnie od: rodzaju drobnoustrojów, drogi wtargnięcia i odporności organizmu. Wyróżniamy: zakażenia miejscowe, obejmujące narządy płciowe oraz uogólnione, określone, jako posocznica połogowa.

Jakie są objawy zakażenia połogowego?

W okresie połogowym temperatura ciała nie powinna odbiegać od normy. Jedynie w pierwszych godzinach po porodzie temperatura może być nieznacznie podwyższona, co spowodowane jest nadmiernym zmęczeniem oraz odwodnieniem organizmu. Wystąpienie gorączki w następnych dobach połogu świadczy o pojawieniu się powikłań. Wysoka gorączka w połogu może być jednym z objawów zakażeń połogowych narządu rodnego np.: zapalenia błony śluzowej macicy. W przypadku nieprawidłowego gojenia się rany po nacięciu krocza lub też po cięciu cesarskim także może wystąpić podwyższona temperatura ciała.  O zakażeniu dróg rodnych może świadczyć pojawienie się nieprzyjemnego zapachu odchodów przy zachowaniu prawidłowej higieny.

Czy można zapobiec zakażeniu w połogu?

Dbanie o higienę w okresie połogowym jest szczególnie ważne, ponieważ „odchody’”, czyli wydzielina z dróg rodnych zawierają resztki tkanek i drobnoustroje. Nie należy korzystać z kąpieli w wannie, do momentu aż całkowicie nie ustąpią krwawienia. Najlepiej korzystać z bidetu lub prysznica. Gorąca kąpiel może nasilić krwawienie. Ważna jest częsta zmiana wkładek i częste podmywanie krocza letnią wodą. Podmywanie następuję zawsze od strony wzgórka łonowego do odbytu, zapobiega to możliwości przeniesienia infekcji z odbytu. Do higieny w okresie połogowym najlepiej używać płynów do higieny intymnej lub specjalnych żeli przeznaczonych dla kobiet po porodzie.

Jak leczy się zakażenie połogowe?

Zasadniczym leczeniem przyczynowym zakażeń połogowych jest stosowanie antybiotyków. Dodatkowo ważne jest leczenie objawowe (środki przeciwbólowe oraz obniżające gorączkę). W ciężkich postaciach stosuje się przetoczenie krwi, a także osocza i podawanie immunoglobulin. W przypadku ropni konieczne jest leczenie chirurgiczne. Niekiedy przebieg choroby wymaga zahamowania laktacji.  W przypadku zatrzymania odchodów połogowych konieczna jest interwencja zabiegowa polegająca na opróżnieniu macicy z zalegających resztek popłodu oraz rozszerzeniu kanału szyjki macicy umożliwiające swobodne ich odpływanie. Dodatkowo stosuje się środki obkurczające mięsień macicy. Długość leczenia zależy od tego czy jest to zakażenie miejscowe czy uogólnione. Leczenie stosujemy do momentu ustąpienie dolegliwości i normalizacji stanu pacjentki.

Czy zakażenie połogowe wpływa na laktację?

W przypadku zakażenia połogowego stosujemy antybiotyki o szerokim spektrum działania. Leki mogą być tak dobrane, aby ich przyjmowanie było możliwe w okresie karmienia. Czasami istnieje konieczność interwencji chirurgicznej i wtedy jest konieczne farmakologiczne ograniczenie laktacji.

Czy przebycie zakażenia połogowego ma wpływ na jakość współżycia seksualnego i na kolejne ciąże?

Konsekwencje zakażeń połogowych mogą być bardzo poważne w zależności od tego, czy jest to stan zapalny miejscowy czy uogólniony. Miejscowe stany zapalne mogą mieć wpływ na nieprawidłowe gojenie się rany po szyciu krocza czy też po cięciu cesarskim, wywołując defekt kosmetyczny i ewentualnie dolegliwości przy współżyciu. Czasami połogowe zapalenie w obrębie przydatków może prowadzić do wtórnej niepłodności z powodu powstawania zrostów i następowej niedrożności jajowodów. W rzadkich przypadkach miejscowy stan zapalny może być punktem wyjścia dla posocznicy połogowej, która może mieć bardzo złe rokowanie.

Rozmawiała Monika Kucia