Człowiek dorosły nie poświęca zwykle swemu nosowi specjalnie dużo uwagi. U niemowlęcia jednak pielęgnacja nosa jest ważnym elementem zapobiegania problemom oddechowym.

Nos jest niezwykle ważnym organem ciała dziecka, zaliczanym anatomicznie do dróg oddechowych odpowiedzialnych za doprowadzanie powietrza do płuc. Niedrożność nosa upośledza więc oddychanie! Dodatkowo nos ma za zadanie ogrzać i oczyszczać wdychane powietrze – służy temu wyścielająca przewody nosowe wielowarstwowa błona śluzowa, bardzo dobrze unaczyniona i pokryta rąbkiem rzęskowym.

Czyszczenie noska

Podobnie jak wnętrze ucha, wnętrze nosa oczyszcza się samoistnie i w normalnej sytuacji nie wymaga specjalnych zabiegów higienicznych. Jeżeli na zewnątrz wydostaje się jakaś wydzielina, możesz ją usunąć rogiem zmoczonej myjki czy chusteczki higienicznej. Nigdy nie należy jednak wkładać do środka żadnych wacików, patyczków lub własnego palca!

Nadmiar wydzieliny w nosku spowodowany np. katarem może jednak sprawiać maluchowi wyraźny dyskomfort, prowadząc nawet do bólu gardła czy kaszlu. Niestety, umiejętność dmuchania wykształca się dopiero pod koniec pierwszego roku, więc w gestii rodziców pozostaje ulżyć dziecku.

Najlepszą metodą w tym zakresie jest odciąganie kataru specjalnym aspiratorem – dawniej stosowane gruszki nie wpływają dobrze na błonę śluzową! Jeżeli stwierdzimy, że wydzielina w nosku jest przyschnięta, należy przedtem zaaplikować donosowo parę kropli soli fizjologicznej lub podać specjalny roztwór wody morskiej w sprayu. Następnie należy położyć dziecko na brzuszku, co ułatwi mechaniczne przesunięcie rozrzedzonej wydzieliny.

Uwaga: Nie wolno wkraplać do nosa niemowlęcia żadnych kropli przeznaczonych dla dzieci starszych i dorosłych. Dzieciom od 3 miesiąca życia można natomiast podawać specjalne krople dla niemowląt na bazie oksymetazoliny chlorowodorku, która obniża obrzęk błony śluzowej i ułatwia oddychanie. Stosujemy je jednak maksymalnie 2-3 razy na dobę przez okres nie dłuższy niż 5-7 dni!

Sapka czy katar?

Większość noworodków w pierwszych dniach życia ma sapkę lub lekki katar. Powodem tego jest zaleganie resztek wydzieliny w drogach oddechowych oraz niesprzyjające warunki. Zimą, gdy grzeją kaloryfery, powietrze jest zbyt suche, a maluszkowi trudno nim oddychać, co sprawia, że pojawia się sapka. Wietrzenie i korzystanie z nawilżacza powietrza jest w tej sytuacji optymalnym rozwiązaniem.

Jeśli jednak w nosku pojawia się wodnista wydzielina, a malec ma wyraźne problemy z oddychaniem i ssaniem piersi, najprawdopodobniej doszło do zakażenia wirusem. Katar można leczyć domowymi sposobami, ale w przypadku braku poprawy lub pojawienia się kaszlu niezbędna jest porada. U noworodka niewinny dla dorosłego katar może się skończyć się bowiem zapaleniem oskrzeli lub płuc!

Domowe sposoby leczenia kataru u niemowlaka obejmują:

• regularne odciąganie wydzieliny,
• zakraplanie noska wodą morską i specjalnym kroplami,
• układanie w pozycji z podniesioną główką,
• skraplanie wilgotnego ręcznika olejkiem eukaliptusowym i wieszanie nad łóżkiem dziecka;
• częste wietrzenie i nawilżanie powietrza w mieszkaniu.

O ile maluszek nie ma gorączki, spacery na świeżym powietrzu mogą tylko pomóc w obkurczaniu błony śluzowej.