W zaciekłej debacie między przeciwnikami szczepienia a fanami współczesnej medycyny pojawia się trzecia opcja – nie rezygnować, ale odkładać na później. Czy jest to ów złoty środek?

Współczesne standardy szczepień w większości rozwiniętych krajów świata zalecają szczepienie dzieci od samego narodzenia. Jeszcze w czasie pobytu na oddziale porodowym podaje się maluszkowi pierwsze dawki szczepionki na wirusowe zapalenie wątroby typy B oraz gruźlicę. Do wieku szczęściu miesięcy obowiązkowe szczepienia obejmują ponadto dwie dawki kombinowanej szczepionki na błonicę, tężec, krztusiec, polio, pałeczkę grypy i wspomniane wyżej zapalenie wątroby typu B. W polskim kalendarzu szczepień obowiązkowych figurują również pneumokoki (trzy dawki do 15 miesiąca życia) (https://beta.niebieskiepudelko.pl/wszystko-co-powinnas-wiedziec-o-szczepieniach-przeciw-pneumokokom/)oraz najbardziej kontrowersyjna „żywa” szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce, której pierwsza dawka powinna być podana przed ukończeniem przez dziecko 15 miesięcy.

Czy to nie za dużo?

Zwolennicy odkładania szczepień argumentują, że nie ma sensu pompować w maleńki organizm o nieustabilizowanym jeszcze systemie odpornościowym takich ilości martwych i żywych drobnoustrojów wraz z towarzyszącą im „chemią”. Na cenzurowanym są bowiem także substancje pomocnicze wchodzące w skład rynkowych preparatów do szczepień, które zdaniem przeciwników są pełne ciężkich metali i mają negatywnych, upośledzający wpływ na zdrowie i rozwój małego człowieczka (argument nie mający uzasadnienia naukowego!).

Stąd pojawia się propozycja, aby chronić dzieci przed cywilizacyjnymi plagami, ale dopiero, gdy będą odpowiednio dojrzałe, a ich system immunologiczny będzie w stanie poradzić z sobie z obciążającymi zastrzykami. Szczepionkę heksawalentną odkłada się więc na drugi rok życia, a żywą szczepionkę przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) podaje się dopiero przed posłaniem malucha do przedszkola. W końcu, jak argumentują zwolennicy odkładów, przebywając z mamą w domu dziecko i tak jest chronione przed najgorszym.

Skutki odkładania szczepień

W Stanach Zjednoczonych nawet 40% rodziców decyduje się dziś na odłożenie szczepienia dziecka bądź całkowicie go odmawia, tłumacząc się strachem przed działaniami niepożądanymi. Nękające media opowieści o rzekomych przypadkach autyzmu, zahamowania rozwoju czy zagrażających życiu reakcjach pomagają nakręcać atmosferę paniki. A łatwiej jest się bać czegoś realnie wstrzykiwanego do żyły niż teoretycznej choroby, o której nikt już dawno nie słyszał.

Niestety, odkładanie szczepienia na później w świetle współczesnej nauki nie ma żadnego uzasadnienia. Badania opublikowane w periodyku „Pediatrics” w 2014 r. dowodzą wręcz, że przesunięcie szczepionki MMR na okres od 16 do 23 miesiąca życia aż dwukrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia poszczepiennej gorączki czy drgawek!

Co więcej, eksperci podkreślają, że obecny system szczepień jest wynikiem długoletnich badań, które uwzględniają wzajemne oddziaływanie pomiędzy poszczególnymi preparatami immunologicznymi oraz kształtującą się odpornością dziecka. Przesuwając szczepienia ryzykujemy zupełnie nieoczekiwane skutki uboczne, których po prostu nie da się przewidzieć!

Wreszcie, nie ma żadnych badań, które dowodziłyby jakiejkolwiek zasadności odkładania szczepionek na później. Studia przeprowadzone w 2010 r. na dziesięciolatkach dowiodły, że dzieci szczepione w starszym wieku nie wykazują absolutnie żadnych różnic rozwojowych w stosunku do dzieci szczepionych zgodnie z kalendarzem szczepień. Trauma z powtarzalnych zastrzyków jest zaś znacznie większa w wieku przedszkolnym niż w okresie niemowlęcym.

Solidarność grupowa

Oczywisty fakt, który umyka zwolennikom odkładania szczepionek, dotyczy również zwiększonego ryzyka zachorowania na groźne choroby, które niestety powracają w ostatnich latach po długim okresie absencji. Nieszczepione dziecko jest bowiem bezbronne przeciw patogenom, które w przeszłości regularnie pozbawiały najmłodszych życia i zdrowia. Nie da się wszak całkowicie wykluczyć możliwości, że w czasie zwykłych spacerów po mieście, wizyt w sklepie czy przychodni niemowlę nie będzie miało styczność z groźnymi wirusami. Sam fakt globalizacji sprawia, że ludzie przemieszczają się przez pół globu w przeciągu 24 godzin, ciągnąc za sobą najróżniejsze drobnoustroje.

Od roku 2000 słyszeliśmy już o epidemiach odry, świnki i krztuśca wśród najmłodszych, a poważne ryzyko stwarza w dalszym ciągu także meningokowe zapalenie opon mózgowych (https://beta.niebieskiepudelko.pl/meningokoki/) prowadzące do śmierci małych dzieci. A to nie wszystko! Jeśli więcej rodziców zdecyduje się odłożenie szczepień, może dojść do sytuacji, w której w danym pokoleniu zaszczepionych będzie mniej niż 93% dzieci – w przypadku odry oznacza to już groźne zachwianie odporności zbiorowej, w której dzieci nieszczepione (ze względu na inne choroby, np. raka) nie są już bezpieczne!

Kiedy należy odłożyć szczepienia – wskazania medyczne

W rzadkich wypadkach dziecka nie należy szczepić dla jego własnego dobra. Są to jednak ściśle określone i wysoce uzasadnione sytuacje obejmujące m.in.:

• historię ciężkich reakcji alergicznych;
• ciężkie zaburzenia odporności związane z wirusem HIV;
• leczenie onkologiczne;
• stan po przeszczepach;
• aktualny zły stan zdrowia.

O odroczeniu szczepionki powinien jednak decydować wyłącznie lekarz pediatra obeznany z całą medyczną historią pacjenta.

Podsumowując, kalendarz szczepień (https://beta.niebieskiepudelko.pl/obowiazkowe-dla-dzieci-i-niemowlat-bezplatne-szczepienia-ochronne/) jest taki, jaki jest po to, aby jak najlepiej chronić najmłodsze i najsłabsze dzieci i jednocześnie zapobiegać globalnemu szerzeniu się groźnych chorób. O ile nie istnieją uzasadnione wskazania medyczne, odpowiedzialny rodzic powinien więc zastosować się obowiązującego programu – dla dobra własnego dziecka i innych dzieci, zwłaszcza tych chorych i osłabionych!