Rodzicom rodzi się dziecko i to jest ogromna radość, a wręcz jeden z ważniejszych momentów życia dorosłego człowieka. Ale jednocześnie dziadkom rodzi się wnuczę i tego faktu również nie wolno ignorować.

Niestety, w wielu rodzinach stosunki między dziadkami a rodzicami (https://beta.niebieskiepudelko.pl/wychowanie-wnukow/), a w konsekwencji także wnukami, z różnych powodów są zdystansowane, najeżone konfliktami, a czasem nawet wrogością. To wielka szkoda, bo umocniony od dziecka silny uczuciowy związek między babcią i dziadkiem a wnukiem to bardzo istotny filar ludzkiej psychologii.

Zastrzyk młodości dla seniora

Wiele starszych osób, które niejedno już przeżyły i niejedno widziały, zgodnie przyświadcza, że narodziny wnuków były „największą radością ich życia”. Takie spostrzeżenie może młodszym ludziom wydać się zaskakujące, ale prawdą jest, że w wieku senioralnym częstotliwość wielkich wydarzeń znacząco spada i człowiek bardziej docenia każdą zmianę. Ponadto, jak przyznaje sporo dziadków, okres wychowywania własnych dzieci bardzo często mija pośród trosk o finanse, stresu w pracy i codziennego zmęczenia. Dopiero po czasie jesteśmy w stanie wrócić do pięknych i wzruszających momentów.

Tymczasem, dziadkiem czy babcią stajemy się zwykle na zupełnie innych zasadach. Bez presji związanej z utrzymaniem całej rodziny, bez obowiązku bycia na miejscu 24 godziny na dobę, bez rozterek, które często towarzyszą młodym ludziom. W okresie względnej ciszy i spokoju, a także refleksji dotyczących życia, czas spędzony z małym człowieczkiem staje się prawdziwą euforią, zastrzykiem młodości i największą podnietą dnia. Bywa tak, że świeżo upieczeni dziadkowie wyglądają nagle, jakby im ktoś odjął 10 lat!

Opora dla maluszka

Zdaniem naukowców z amerykańskiego Boston College osoby, które w dzieciństwie zaznały bliskich emocjonalnych więzi z dziadkami mają w dorosłym życiu znacznie mniejsze skłonności do depresji, niż ci, którym nie dane było nacieszyć się bliską sercu babcią. A współczesne zmiany demograficzne sprzyjają takim relacjom – mamy coraz mniej dzieci, więc statystycznie coraz więcej czasu dziadkowie mogą poświęcić dla jednego wnuka. Także presja na kobiety, aby jak najprędzej powróciły do pracy, nierzadko wymaga zaangażowania seniorów do codziennej opieki i wychowania. W efekcie, tam gdzie to możliwe, powstaje instytucja dziadków-opiekunów odbierających z przedszkola, gotujących, bawiących się z dziećmi. Dla malucha do kilku lat kontakt z pełną ciepła, cierpliwą i wyrozumiałą babcią jest wbrew pozorom bardziej rozwojowy niż kontakt z rówieśnikami!

Ale dzieci szybko rosną i czytanie bajek czy spacery (https://beta.niebieskiepudelko.pl/spacer-z-dzieckiem/) przestają być im potrzebne. Znaczenia nabierają wówczas przede wszystkim kontakty rówieśnicze. Co ciekawe, nie osłabia to wcale roli, jaką dziadkowie odgrywają w psychice młodego człowieka. Badania dowodzą, że chociaż częstotliwość spotkań maleje, dorastający wnukowie wciąż wykazują bardzo bliskim stopień przywiązania do starszego pokolenia, w którym nierzadko znajdują wręcz oporę w burzliwym okresie dojrzewania, gdy rodzice stają się naturalnym wrogiem. W okresie wczesnej dorosłości opieka nad starzejącymi się dziadkami bywa wręcz najlepszym przygotowaniem do roli rodzica! Obie strony niezwykle korzystają na tej relacji.

Jacy są współcześni dziadkowie?

Jeśli spojrzeć na badania społeczne, okazuje się, że dziadkowie XXI w. są wyjątkowo zaangażowani i aktywni. Choć rzadko mieszkają z wnukami, widzą ich nawet kilka razy w tygodniu (ok. 30%), a większość przynajmniej raz w miesiącu. Co trzeci senior widzi swoje wnuki rzadziej niż raz na 30 dni, co naturalnie często wiąże się odległością zamieszkania.

Statystycznie, bliższe więzi wiążą dzieci z babciami niż dziadkami, co poniekąd wynika z tradycyjnej opiekuńczej roli kobiety i związanych z nią czynności: gotowania, tulenia, usypiania, itd. Znacznie bliższy kontakt wnuki mają przy tym zwykle z dziadkami ze strony matki, co z kolei jest wynikową większego przywiązania kobiet do swoich rodziców.

Naturalnie, związek między pierwszą a trzecią generacją może kształtować się bardzo różnie i zależy od rozmaitych czynników. Naukowcy wskazują, że najważniejszą rolę odgrywa zwykle wspomniana już bliskość zamieszkania, a za nią takie czynniki jak płeć prarodzica, jego status małżeński, liczba posiadanych wnuków. Bardzo ważny, a nierzadko kluczowy w tej relacji okazuje się jednak stosunek między rodzicami a dziadkami, zwłaszcza w kontekście wychowania dzieci.

Wielka rozterka

Z jednej strony, trudno wyobrazić sobie lepszy scenariusz dla całej rodziny niż bliscy, kochający dziadkowie, gotowi w każdej chwili zaoferować opiekę i wprowadzający do życia małego człowieczka niezwykle ważne wartości: tradycję, wspomnienia, cierpliwość, poszanowanie dla starości. Dziecko, które wie, że jest bezwarunkowo kochane nie przez dwoje dorosłych, ale przez czworo lub sześcioro, będzie miało w sobie znacznie więcej pewności siebie, samoakceptacji i zaufania do ludzi.

Z drugiej strony, mimo najszczerszych chęci, ten scenariusz trudno jest czasem zrealizować z powodu różnic charakterologicznych lub poglądowych. I tutaj powstaje rozterka, będąca dotkliwą rzeczywistością wielu z nas – czy forsować ową więź między dziadkami i wnukami mimo niezgodności, czy też ograniczać rolę prarodziców, których podejście nam nie odpowiada. Wydaje się, że tak długo jak nie dochodzi do wyraźnych dysonansów i otwartych, wprowadzających regularny stres kłótni, warto jest jednak przełknąć gorycz i pozwolić seniorom na trochę swobody w stosunku wnuków – nawet za cenę „przewinień” dietetycznych czy światopoglądowych. Jeśli jednak babcia lub dziadek ze swojej strony nie podejmują rękawiczki i nie próbują zdobyć się na żaden kompromis, nie ma sensu „lepić” idealnej rodziny na siłę!