Gry z regułami dla dzieci w wieku przedszkolnym

Zabawa „na niby” pod koniec wieku przedszkolnego zaczyna przechodzić w nową formę, która pokazuje, co zmieniło się w możliwościach dziecka.
Gry i zabawy z regułami uczą dzieci przestrzegania reguł społecznych (jak już się umówiliśmy na zabawę w sklep, to bawmy się w sklep, a nie w kino!). Uczą konsekwencji (trzeba się trzymać roli, której się podjęliśmy – policjant nie może zacząć uciekać, chociaż byłoby to czasem bardziej ekscytujące). Uczą wreszcie rezygnowania z doraźnych przyjemności (spontanicznych zmian planu) na rzecz wykonania jakiegoś umówionego scenariusza do końca.

Zabawa tak naprawdę przygotowuje dziecko do przyszłego życia. Np. ćwicząc umiejętności planowania niezbędne w każdej pracy (To, w co się bawimy? Co będziemy robić?). Takim treningiem jest też przyjęcie określonej roli w grupie dzieci (Kim mam być, jakie jest moje zadanie?) oraz realizowanie roli tak, jak to było umówione (policjant nie może łamać prawa, księżniczka jeść rękoma, choćby tak było najfajniej). Najbardziej istotnym osiągnięciem jest jednak nauczenie się odczuwania przyjemności z przestrzegania reguł, z realizacji planu, dążenia do celu, co bardzo przydaje się i w szkole, i w pracy.
Gra z regułami to dojrzalsza forma zabawy na niby. Tu samo udawanie nie jest tak istotne, jak przestrzeganie wypracowanych z rówieśnikami zasad (Jak będziemy się bawić?).

Zabawy w grupie w wieku przedszkolnym nieuchronnie prowadzą do konfliktów. Konflikty te jednak są nieodzownym elementem rozwoju dziecka. Kiedy dziecko nie potrafi czegoś z kimś uzgodnić, dojść do porozumienia, narzucić swojego pomysłu – wtedy uczy się, że ten drugi ma swoje potrzeby, inne cele, inne zamiary. Ta forma bawienia się to nauka współpracy, szkoła kompromisu i negocjowania. Gra z regułami widoczna jest wtedy,

• kiedy dzieci, zamiast faktycznie się bawić, większość czasu spędzają na planowaniu działania;
• kiedy skupiają się na warunkach i zasadach, jakie mają kierować ich działaniem, a samo działanie następuje później, o ile w ogóle dochodzi do skutku.

Samo planowanie jest tutaj najbardziej satysfakcjonujące.
Zadanie dla dorosłego:

• Organizować możliwości współpracy, zachęcać dziecko do kontaktów, do zabawy z innymi.
• Pokazywać, uczyć: jak poradzić sobie w przypadku konfliktu, jak dopytywać się o czyjeś zamiary, potrzeby, jak zmieniać cel zabawy, aby odpowiadał wszystkim.
• Dzieci w tym wieku dlatego lubią się bawić grupach o podobnych cechach, np. dziewczynki z dziewczynkami a chłopcy z chłopcami, że łatwiej wtedy dojść do porozumienia.

Co jest tutaj istotne?

• Gry z regułami rozwijają umiejętność planowania własnego działania, która jest niezbędna w wieku szkolnym.
• Planowania, przewidywania uczymy się tylko w relacji społecznej – z rówieśnikami o odrębnych celach i potrzebach.
• Planowanie uczy działania bez wywoływania konfliktów z innymi –uspołeczniania własnego działania.
• Istotny jest tutaj też udział mowy: nazywanie emocji, potrzeb, określanie swojego zamiaru w czytelny sposób, uczenie się relacjonowania następstwa zdarzeń (co najpierw, co potem).
• Sami rodzice mogą rozwijać te umiejętności poprzez wspólne planowanie dnia, omawianie, co zrobimy rano, co po południu, a  co jest zaplanowane na wieczór.
• Umiejętność planowania wzmacnia wieczorne podsumowanie dnia: Co się wydarzyło? Jakie każdy z domowników miał przeżycia i doświadczenia?