Oferta zabawek nigdy nie była tak szeroka. Mam dziś zabawki tanie, markowe, kreatywne, interaktywne, ekologiczne, a nawet pozbawione balastu gender! Jak się w tym wszystkim rozeznać? Na co warto zwracać uwagę przy kupnie?

Każda mama w ciąży targana jest już pokusą kupowania swej przyszłej pociesze zabawek, które jednoznacznie kojarzą się z uśmiechem na twarzy malucha. Kupujemy z powodu najróżniejszych okazji – od urodzin po święta, ale także jako nagrodę bądź po prostu miły gest. Obdarowywanie dzieci maskotkami, klockami i autkami daje nam samym wielką frajdę, a czasem bywa wręcz sposobem na złagodzenie poczucia winy, np. gdy mamy dla pociechy mało czasu. W efekcie w każdym domu gromadzi się zwykle sterta zabawek, z których część mało kiedy bywa brana do rączek. Nierzadko w tej obfitości znajdują się też zakupy nietrafione – łatwo się psujące, nielubiane przez dzieci, a nawet powodujące urazy!

Mniej znaczy więcej!

Dziecko posiadające bardzo dużo zabawek zazwyczaj nie umie się już cieszyć nowymi prezentami. Co więcej, nagromadzenie kolorowych przedmiotów wokół sprzyja raczej roztargnieniu i chaosowi niż skupieniu i spokojowi. Z punktu widzenia psychologii malucha i jakości jego zabawy zdecydowanie lepsza jest więc mniejsza ilość starannie wybranych zabawek.

Czym się kierować przy wyborze?

Główne kryteria wyboru zabawki powinny obejmować:

• Wiek – na każdej zabawce powinno znajdować się oznaczenie wieku w miesiącach i latach. Jest to ogólne wskazanie dotyczące nie tylko bezpieczeństwa, ale także intelektualnej i zręcznościowej dojrzałości. Nie trzeba przestrzegać go rygorystycznie – roczny maluch często dość dobrze radzi sobie już układankami od 18 m-ca życia, a trzylatki najchętniej sięgają po klocki dla niemowląt. Tym niemniej, zalecany wiek jest dobrą wskazówką orientacyjną w zakresie atrakcyjności danej zabawki, a szczególnego znaczenia nabiera w przypadku niemowląt, które nie powinny nigdy dostawać do rąk zabawek dla starszych dzieci grożących urazami.
• Cenę – w ciągu pierwszych siedmiu lat życia przez ręce dziecka przejdą setki zabawek, których łączny koszt może przewyższać luksusowe wakacje. A zważywszy na to, że niektóre z nich cieszą przez zaledwie kilka tygodni, nie zawsze warto jest przepłacać. I tanie zabawki bywają bezpieczne oraz atrakcyjne! Z drugiej strony, wiele renomowanych marek klocków, autek, lalek czy figurek zapewnia taki poziom jakości, że bardzo łatwo jest sprzedać je kolejnym rodzinom z małymi dziećmi, co w rezultacie bywa bardziej ekonomiczne i ekologiczne niż wyrzucanie poniszczonych zabawek na śmietnik.
• Bezpieczeństwo – o bezpieczeństwie danej zabawki mówi nie tylko wspomniana wyżej kategoria wiekowa, ale także atesty. Produkty testowane pod kątem zdrowia dzieci nie tylko zmniejszają ryzyko przypadkowego urazu, ale także ekspozycji na szkodliwe substancje chemiczne. Tym niemniej, przy zakupie zawsze warto jest użyć własnej wyobraźni – czy żaden z małych elementów nie może się tu oderwać? Czy ostre kąty nie stanowią zagrożenia dla główki maluszka? Czy danej zabawki nie da się wykorzystać w przewrotny i niebezpieczny sposób? Znając zdolności własnej pociech, najlepiej ocenimy ewentualne czynniki ryzyka!
• Wartość edukacyjną – zabawa ma być z definicji beztroska i dająca przyjemność, ale Matka Natura wymyśliła ją w bardzo ważnym celu: aby trenować fizyczne, intelektualne i emocjonalne umiejętności wszystkich młodych ssaków. Wybierając spośród kilku podobnych zabawek o tej samej funkcji, warto więc postawić sobie pytanie, która z nich stwarza największe możliwości różnorodnego wykorzystania; która stymuluje do ruchu, zastosowania wyobraźni czy logiki, która najbardziej pobudza zmysły. W końcu, czym skorupka za młodu nasiąknie…

Najlepsze typy zabawek dla określonych kategorii wiekowych

Mimo indywidualnych różnic rozwojowych i preferencji istnieją pewne sprawdzone kanony ewolucji zabawkowej. I tak, eksperci polecają:

• Dla niemowląt: grzechotki, sortery, miękkie maskotki i książeczki, zestawy do budowania piramid, maty edukacyjne, interaktywne kostki;
• Dla dzieci w wieku 1-3 lat: klocki, piłki, pojazdy do pchania i ciągnięcia, pluszaki w kształcie zwierząt, plasteliny, proste puzzle;
• Dla przedszkolaków: lalki, autka, figurki z tworzyw sztucznych, drobne klocki, zestawy kreatywne, twardsze piłki, imitacje domowych sprzętów i narzędzi;
• Dla dzieci w wieku szkolnym: gry, puzzle, łamigłówki, modele do składania, marionetki, eksperymenty naukowe, itd.

Trendy na rynku zabawek

Za przemysłem zabawkowym stoi dziś ogromna machina marketingu, która stara się przekonać nas do zakupu, sugerując jeszcze inne wartości dodane. Od lat ogromną popularnością cieszą się zabawki elektroniczne, które wydają dźwięki, światła, a nawet same się poruszają. Owszem, są one zwykle atrakcyjną stymulacją dla najmłodszych, ale pamiętajmy, że bywają dość męczące dla rodziców i poniekąd ograniczają rozwój wyobraźni. Dalej modne są zabawki interaktywne, które różnymi sposobami pobudzają malucha do aktywności, kusząc, aby wcisnął, pociągnął, otoczył, zdjął, itd. W dobrym wykonaniu, bez nadmiaru hałaśliwej muzyki i deprymujących świateł, takie zabawki są zdecydowanie godne uwagi, choć lepiej jest mieć ich mniej niż więcej.

Dalej sklepy zabawkowe kuszą nas kolekcjami ekologicznymi, które wykonane są zwykle z drewna i tekstyliów. Przyjemny dla oka design idzie w parze z lepszą bio-degradowalnością, ale nie zawsze oznacza zero balastu dla środowiska. Poza tym, pamiętajmy, że zabawki takie gorzej się myją i mogą stać się siedliskiem roztoczy czy pleśni. Wreszcie, stosunkowo nową moda są zabawki o neutralnym zabarwieniu genderowym, czyli pozbawione stereotypowych podziałów „dla chłopców” i „dla dziewczynek”. I choć sama filozofia może wydawać się atrakcyjna, w rzeczywistości mądrzy rodzice każdą zabawkę potrafią odrzeć z ewentualnych anarchizmów socjalnych – ani blond lala, ani wóz strażacki nie muszą przecież wcale rodzić żadnej stygmatyzacji!

Pamiętajmy też, że niezależnie od wyboru zabawki, każde dziecko najszczęśliwsze jest wtedy, kiedy rodzic ma czas i ochotę się nią z nim pobawić!