Ząbkowanie jest procesem kluczowym dla rozwoju mowy i zdolności do jedzenia pokarmów stałych. Jego przebieg może być jednak różny u poszczególnych dzieci.

Przypomnijmy, że zalążki zębów kształtują się szczęce już w okresie życia płodowego – między 14 a 19 tygodniem ciąży. Ukryte w dziąsłach czekają na odpowiedni czas, aby rozpocząć swój wzrost. Korona siekaczy rozwija się przy tym w dziąsłach już w drugim miesiącu życia dziecka, nawet jeśli nie jest wcale widoczna! Kiedy można oczekiwać pojawienia się białych perełek w buzi maluszka?

Kalendarz wzrostu zębów mlecznych

Kolejność wyrzynania się zębów może być różna. Zazwyczaj jednak jako pierwsze ukazują się przyśrodkowe siekacze dolne. Mogą to być jednak również siekacze górne lub dolne boczne. Pełen garnitur uzębienia mlecznego składa się z 20 ząbków: 10 w dolnym i 10 w górnym łuku zębowym. Są to symetrycznie, po cztery siekacze, po dwa kły i po cztery zęby trzonowe.

W najczęściej występującym schemacie tzw. dolne jedynki wyrzynają się zwykle ok. 6-8 miesiąca życia dziecka, górne siekacze natomiast w przedziale 10-11 miesiąca. W dalszej kolejności ok. 13 miesiąca obserwuje się rozwój dolnych dwójek, a dopiero koło 19-20 miesiąca życia Wcześniej, bo już ok. 16 miesiąca mogą pojawić się natomiast pierwsze zęby trzonowe, na te ostatnie przyjdzie jednak czekać nawet do 27-29 miesiąca. Przed ukończeniem 3 roku życia garnitur mleczaków powinien być już więc gotowy!

Nie dziwmy się, jednak jeśli już 3-miesięczne niemowlę wykazuje oznaki wyrzynania się ząbków – bywa wszak, że pierwsze siekacze pojawiają się nawet w 5 miesiącu życia!

Objawy poprzedzające ząbkowanie

W nielicznych przypadkach pierwsze ząbki wyrzynają się niemal bezobjawowo i pewnego dnia pojawiają się w buzi dziecka jako drobne białe kropki na dziąsłach. Zazwyczaj jednak proces ten poprzedzony jest umiarkowanymi lub silnymi dolegliwościami związanymi z bólem, obrzękiem, a nawet stanem zapalnym. U niemowlęca obserwuje się wówczas:

• ślinotok i spowodowaną nim czerwoną wysypkę na brodzie i/lub policzkach;
• podwyższoną temperaturę do 38,5 stopni C;
• brak apetytu;
• nałogowe wkładane do buzi rączek i innych przedmiotów;
• rozdrażnienie i płaczliwość;
• zaburzenia snu.

Objawy te można skutecznie łagodzić za pomocą gryzaczków, zimnych okładów, specjalnych żeli przeciwbólowych, a w razie potrzeby również środków przeciwbólowych, np. w czopkach.

Co, jeśli zęby się nie pojawiają?

Bardzo rzadko obserwuje się u dzieci wady wrodzone polegające na niewykształceniu się zalążków zębów bądź niewykształceniu się ich korony. Problem ten może być skojarzony np. z zespołem Downa czy porażeniem mózgowym, ale bywa często również rezultatem przedwczesnego porodu czy niskiej masy urodzeniowej. Winne może być również niedożywienie, krzywica oraz anemia. Tak czy inaczej, jeśli u dziecka dochodzi do wyraźnego, kilkumiesięcznego opóźnienia w ząbkowaniu warto skontaktować się ze stomatologiem!