O zaletach inhalacji stosowanej przy schorzeniach dróg oddechowych wiedzą wszyscy. Nebulizatory zrewolucjonizowały jednak inhalację, czyniąc ją łatwą, bezpieczną i znacznie bardziej skuteczną.

Przed kilkoma dekadami dzieci z kaszlem czy zapaleniem zatok sadzano zazwyczaj nad garnkiem pełnym gorącej wody i polecano im wdychać zionącą z niego parę. Mimo częściowej skuteczności tej metody była ona bardzo niebezpieczna, ze względu na ryzyko poparzenia, i dość nieprzyjemna (dla lepszych efektów przykrywano dziecku jeszcze głową ręcznikiem). Co najważniejsze zaś, była całkowicie niezdatna do wykorzystania dla niemowląt, które co najwyżej trzymano na rękach w łazience z wanną pełnej gorącej wody. Na szczęście, pojawiły się nebulizatory!

Czym jest nebulizator?

Nebulizator to niewielkie urządzenie elektryczne, dostępne dziś w sprzedaży detalicznej w sklepach z artykułami medycznymi i elektronicznymi. Wykorzystuje ono tlen, powietrze pod ciśnieniem lub ultradźwięki do rozbijania cząsteczek cieczy na mniejsze, tak małe, że z łatwością wnikają one do najdalszych zakamarków dróg oddechowych. Podłączony do prądu z jednej strony, z drugiej posiada rurkę, która prowadzi przez pojemnik wypełniony odpowiednim lekiem i dzięki kondensacji podaje go dalej w formie aerozolu poprzez maskę nakładaną bezpośrednio na twarz. Większość klasycznych nebulizatorów sprzedawanych jest w komplecie z dużą maską dla dorosłego i mniejszą dla dziecka.

Przy pracy nebulizator wydaje z siebie pomruk, ale nie jest on przesadnie nieprzyjemny. Para wpadająca do ust i nosa jest chłodna i ożywcza, większości dzieci nie stwarza żadnego dyskomfortu. W razie protestów rodzice odwracają często uwagę maluszka bajką na ekranie.

Po co nam nebulizator?

Sama idea nebulizatora polega na rozbijaniu cząsteczek leków do postaci tak drobnego aerozolu, że może on efektywniej być wchłaniany w oskrzelach. Pierwszy taki przyrząd, zasilany parą, wynaleziono w Niemczech w 1864 r., ale ponieważ ludzie nie rozumieli jeszcze wówczas jak istotna jest odpowiednia wielkość cząsteczki płynnego leku, terapia nie była zbyt efektywna. Dopiero w drugiej połowie XX w., wraz z rozwojem leków na astmę i poszukiwaniem sposobów ich optymalnego podawania, opracowano nebulizator działający na bazie sprężonego gazu, a potem również ultradźwięków.

Współcześnie nebulizatory są szczególnie polecane dzieciom cierpiącym na astmę oraz mukowiscydozę (https://beta.niebieskiepudelko.pl/mukowiscydoza/), gdzie komfort codziennego życia zależy od regularnego podawania leków wziewnych. W porównaniu z klasycznymi kieszonkowymi inhalatorami nebulizator jest w stanie dostarczyć znacznie większe dawki leku w krótkim czasie. Ponadto nebulizacja jest powszechnie praktykowana w terapii przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, dotykającej przeważnie dorosłych, oraz przy wziewnych zatruciach.

Jakie leki?

Do nebulizatora produkowane są specjalne roztwory zawierające substancje lecznicze w stosownym stężeniu. W przypadku astmy mamy więc najczęściej do czynienia z lekami przeciwzapalnymi o charakterze steroidowym, zwłaszcza glikokortykosteroidami. Ponadto stosowane są również leki rozkurczające oskrzela, przydatne przede wszystkim w nagłych atakach astmy, gdy dziecko się dusi. Dalej, istnieją również antybiotyki przygotowane w formie roztworu do aplikacji wziewnej, a także leki wykrztuśne i rozrzedzające wydzielinę. W najprostszym, domowym użyciu do nebulizatora wlewa się nawet zwykły roztwór soli fizjologicznej. Co ważne,  w ramach jednej sesji inhalacyjnej można nawet stosować kilka leków na raz!

Nebulizator w leczeniu klasycznych przeziębień

Astma to choroba wymagająca nieustannej kontroli lekarskiej i bardzo specyficznego leczenia. Ale nebulizator może przydać się w rodzinie również jako wsparcie w walce z klasycznymi infekcjami dróg oddechowych: zatkanym nosem, zapaleniem zatok, mokrym kaszlem (https://beta.niebieskiepudelko.pl/rodzaje-kaszlu-u-dziecka/) oraz zapaleniem krtani i oskrzeli. Sesja z maseczką po pierwsza pozwala bowiem nawilżyć śluzówkę nosa i tchawicy, po drugie zaś skutecznie rozpuszcza zalegającą w nich wydzielinę, ułatwiając odkasływanie i smarkanie. W aptece można nabyć bez recepty specjalne roztwory przeznaczone do inhalacji, oparte np. na bazie ambroksolu czy bromoheksyny. Dawkowanie opisane jest zawsze w ulotce, ale często wymaga rozcieńczenia ze wspomnianym wyżej roztworem soli fizjologicznej.

O czym warto wiedzieć?

Nebulizator, nawet, jeśli używany jest tylko przez jednego członka rodziny, wymaga regularnego mycia i dezynfekcji po każdym zastosowaniu. Mowa oczywiście jedynie o częściach nieelektrycznych. Zaniedbania w tym zakresie mogą wszak prowadzić do nadkażeń bakteriami czy grzybami, które rozwiną się na masce czy w systemie rurek pod wpływem kontaktu z wilgocią.

Wziąwszy pod uwagę ową konieczność czyszczenia oraz dość wysoką cenę urządzenia, można zadać sobie pytanie czy warto. Odpowiedź brzmi: to zależy. Jeśli któreś z dzieci jest astmatykiem, bądź infekcje oskrzeli i płuc imają się nas niczym przysłowiowy rzep, nebulizator może na pewno stać się cennym i bardzo opłacalnym zakupem. Wielu rodziców z entuzjazmem zachwala jego skuteczność w skracaniu oznak infekcji, a nawet zapobieganiu pełnemu rozwojowi choroby. Szczególnie w kontekście trudnych do leczenia niemowląt, ta zewnętrzna droga podawania leków bywa bardzo skuteczna.

Sam fakt, że dziecko ma kilka razy do roku katar i kaszel, nie jest jednak wystarczającą przesłanką, aby zdecydować się na zakup. Te klasyczne choroby można bowiem z powodzeniem przejść bez zaawansowanych technologii!