Wszystko, co powinnaś wiedzieć o szczepieniach przeciw pneumokokom

Od 1 stycznia 2017 r. szczepionka przeciw pneumokokom weszła do kalendarza szczepień obowiązkowych w Polsce. Oznacza to, że będą ją otrzymywać za darmo wszystkie dzieci urodzone po 31 grudnia 2016 r. Ponieważ temat szczepień od dawna wywołuje ogromne emocje, w głowach rodziców aż roi się od pytań. Czy szczepionka przeciw pneumokokom na pewno jest bezpieczna i skuteczna? Jakie powikłania może wywoływać? I co to w zasadzie są pneumokoki? Odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące szczepionki przeciw pneumokokom znajdziecie w naszym artykule.

Co to są pneumokoki i jakie choroby wywołują?

Pneumokoki (Streptococcus pneumoniae), zwane także dwoinkami zapalenia płuc, to należące do paciorkowców bakterie tlenowe. Występują w różnych szczepach, które dodatkowo dzielą się na 93 serotypy, czyli odmiany. Uważa się, że ich nosicielami jest ok. 20-40% dzieci, w szczególności tych, które chodzą do żłobka i przedszkola. Na atak pneumokoków bardzo narażone są noworodki i niemowlęta, ponieważ ich układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni wykształcony.

Lista zakażeń, jakie wywołują pneumokoki obejmuje:

• Zapalenie ucha środkowego
• Zapalenie płuc
• Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• Zapalenie stawów
• Zapalenie szpiku
• Zapalenie spojówek
• Ropień mózgu
• Inwazyjną chorobę pneumokokową

Z wyżej wymienionych zakażeń zapalenie ucha środkowego występuje najczęściej. Według danych Ministerstwa Zdrowia niemal każde dziecko poniżej 5. roku życia przeszło zapalenie ucha środkowego spowodowane przez pneumokoki.

Na czym polega inwazyjna choroba pneumokokowa?

Inwazyjna choroba pneumokokowa (IChP) jest najcięższą postacią zakażenia pneumokokowego, która może doprowadzić do niedosłuchu, upośledzeń, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Choroba ta obejmuje zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sepsę i zapalenie płuc z bakteriemią, czyli zakażeniem krwi. Inwazyjna choroba pneumokokowa występuje stosunkowo rzadko, ale w latach 2007-2014 zapadalność na nią wzrosła niemal 3-krotnie (według danych z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny).

Czy szczepionka przeciw pneumokokom jest skuteczna i bezpieczna?

Szczepionka przeciw pneumokokom bardzo skutecznie zapobiega chorobom wywoływanym przez te drobnoustroje. Wyniki badań, które przytacza Ministerstwo Zdrowia wskazują, że szczepionka zmniejsza liczbę przypadków pozaszpitalnego zapalenia płuc aż o 32% u dzieci poniżej 2. roku życia.

Dzieci objęte obowiązkowymi szczepieniami przeciw pneumokokom otrzymają w Polsce szczepionkę Synflorix PCV10, produkowaną przez firmę GSK. Resort zdrowia zakupił również szczepionkę Prevenar PCV13 firmy Pfizer, którą będą mogły otrzymać dzieci z obniżoną odpornością, o ile tak zadecyduje lekarz.

Po decyzji Ministerstwa Zdrowia o zakupie szczepionki, w niektórych mediach pojawiły się opinie, jakoby zakupiona szczepionka była gorsza lub mniej bezpieczna. Ministerstwo Zdrowia uspokaja, że zakupiona szczepionka (PCV10) zapewnia odporność przeciwko 10 groźnym serotypom (odmianom) pneumokoków, w tym serotypom 14 i 6B, które w Polsce najczęściej wywołują inwazyjną chorobę pneumokokową (IChP).

Szczepienie przeciw pneumokokom – powikłania

Rodzice najczęściej obawiają się występujących po szczepieniach powikłań. Na szczęście szczepionka przeciw pneumokokom jest pod tym względem bezpieczna i rzadko wywołuje efekty uboczne. Mogą do nich należeć m.in. gorączka, wysypka lub reakcja alergiczna. Są one więc zdecydowanie mniej groźne niż powikłania, które mogą wystąpić w wyniku zakażenia pneumokokami. Przykładowo pneumokokowe zapalenie płuc może wywołać zagrażającą życiu sepsę.

Jak wygląda schemat szczepienia przeciw pneumokokom?

W ramach programu szczepień przeciw pneumokokom, niemowlęta urodzone po 31 grudnia 2016 r. otrzymają szczepionkę w schemacie 2 dawek podstawowych i 1 dawki przypominającej (2+1). Pierwsza dawka może zostać podana w wieku 2 miesięcy, druga – 2 miesiące później, natomiast trzecia (uzupełniająca) – po upływie co najmniej 6 miesięcy od podania drugiej dawki. Szczepionkę podaje się w postaci zastrzyku domięśniowego.

Źródła: pediatria.mp.pl, poradnikzdrowie.pl, medonet.pl