Każda kobieta przynajmniej raz w życiu doświadczy sytuacji, w której menstruacja miała się już pojawić, ale wciąż jej nie ma. Czy jest to dobry prognostyk ewentualnej ciąży?

Najczęściej faktycznie rozwój wypadków jest dość przewidywalny. Okres miał się pojawić, robisz więc test ciążowy, a na nim pojawiają się dwie kreski. Współczesne testy są na tyle czułe, że już dzień po spodziewanym pierwszym dniu menstruacji są w stanie bardzo skutecznie wykryć ciążę. Nie u każdej kobiety biologiczne i diagnostyczne symptomy są jednak tak oczywiste.

Brak miesiączki jako objaw ciąży

Dlaczego brak miesiączki zwiastuje ciążę? Niewtajemniczonym wyjaśniamy, że comiesięczne krwawienie następuje zwykle 15-17 dni po owulacji, w przypadku, gdy uwolnione z jajnika jajeczko nie zostało zapłodnione. Ciało kobiety co mniej więcej 30 dni przygotowuje się bowiem do poczęcia, a błona śluzowa macicy ulega rozrostowi, aby przyjąć spodziewany embrion. Gdy do zapłodnienia nie dojdzie, złuszcza się ona w postaci miesiączki. Jeśli więc menstruacja nie nastąpiła, to logicznie jest bardzo prawdopodobne, że doszło do połączenia się komórki jajowej oraz plemnika, a zygota dotarła do macicy i zdołała się w niej zagnieździć. Zwykle jest to najwcześniejszy objaw ciąży, bowiem na tym etapie hormony pozostają jeszcze w relatywnej równowadze.

Okresu nie ma, ale test ciążowy jest negatywny

Załóżmy, że miesiączka się spóźnia, ale na teście ukazuje się tylko jednak kreska. Może to oznaczać, że faktycznie nie zaszłaś w ciążę i przyczyna braku okresu jest inna. Ale bardzo często bywa też tak, że pierwsze pomiary hormonu hCG są fałszywie negatywne, bowiem jego poziom nie jest jeszcze wystarczająco wysoki. Przydarza się to przede wszystkim kobietom niecierpliwym, które wykonują test zbyt wcześnie oraz miewającym bardzo nieregularne cykle, gdy dzień menstruacji trudno jest przewidzieć. Wreszcie, wynik testu zaburzać może również wykonanie go w ciągu dnia po wypiciu dużej ilości płynów, które rozwadniają mocz. Dodajmy, że w 3% przypadków ciąży pozamacicznej wyniki testów ciążowych są również negatywne mimo braku miesiączki.

Co robić w takiej sytuacji? Najlepiej jest uspokoić nerwy i poczekać 48 godzin. Jeśli w tym czasie okres nie nadejdzie, test należy powtórzyć. W razie ponownego negatywnego wyniku można udać się na pomiar hCG we krwi – niedrogie badanie wykonywane w każdym laboratorium, a dające definitywną odpowiedź.

Inne możliwe przyczyny braku miesiączki

Oczywiście, brak miesiączki nie musi być spowodowany ciążą, nawet, jeśli masz cykle jak w zegarku, a nie stosujesz obecnie żadnej formy antykoncepcji lub wręcz aktywnie starasz się o dziecko. Do najczęstszych przyczyn spóźniania się okresu należą gwałtowny spadek wagi ciała oraz przeżyta trauma czy okres wysokiego poziomu stresu. Oba te czynniki wpływają zasadniczo na wydzielanie hormonów, którego centralne sterowanie znajduje się w mózgu. Czasem rezultatem zaburzeń może być spóźnienie się miesiączki bądź jej całkowite zatrzymanie – ten ostatni symptom jest jednym z charakterystycznych oznak anoreksji, gdy waga ciała kobiety spada tak nisko, że wydzielanie hormonów płciowych ulega totalnemu zaburzeniu, a cykl miesiączkowy ustaje.

Na wahania długości cyklu, w tym spóźnienie miesiączki nawet o tydzień czy 10 dni, wpływ mogą mieć także zaburzenia cyklu dobowego, spowodowane brakiem snu w nocy oraz nadmierne spożycie używek, zwłaszcza kofeiny. Do czynników opóźniających menstruację zaliczanych do kategorii stylu życiowego zalicza się także bardzo intensywne treningi, które mimo zachowania prawidłowej masy ciała obniżają poziom tkanki tłuszczowej w sposób szkodliwy dla kobiecej gospodarki hormonalnej.

Brak menstruacji jako objaw innych problemów zdrowotnych

Jeśli żaden z powyższych czynników nie jest prawdziwy w twoim przypadku, a miesiączka nie pojawia się przy negatywnych wynikach testu ciążowego, istnieje jeszcze możliwość współistnienia innych zaburzeń fizjologicznych, które mogą być skorelowane z hormonami płciowymi. Mowa tu przede wszystkim zespole policystycznych jajników, który dotyka nawet 10% kobiet w wieku rozrodczym i objawia się m.in. zaburzeniami miesiączkowania łącznie z zatrzymaniem okresu, problemami skórnymi typu trądzik oraz skłonnością do nadwagi.

Za brak miesiączki odpowiedzialne być może również nadmierne wydzielanie prolaktyny, które z kolei objawia się wyciekiem z piersi i ich powiększeniem i dotyczyć może również kobiet niekarmiących. Wreszcie, nierzadko zaburzenia miesiączkowania są częścią symptomów związanych z nadczynnością lub niedoczynnością tarczycy. Dobra wiadomość jest taka, że wszystkie wspomniane powyżej problemy można dość skutecznie leczyć lekami hormonalnymi.

A co z sytuacją odwrotną?

Paradoksalnie, może zdarzyć się również tak, że jesteś już w ciąży, a mimo to pojawia się krwawienie. Nie jest to jednak nigdy miesiączka, nawet, jeśli pojawia się w spodziewanym terminie. Zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży spora grupa kobiet doświadcza bowiem krwawień, które nie oznaczają poronienia, ale mogą być związane z różnymi przyczynami. Najczęściej mówimy o infekcjach i krwiakach macicy, które mogą objawiać się niewielkim brudzeniem lub silniejszym „okresem”. W każdym z takich przypadków – jeśli test ciążowy jest pozytywny – należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem ginekologiem.  Nagłe obfite krwawienie połączone z bólem może być oznaką poronienia lub ciąży pozamacicznej – wówczas niezbędna jest natychmiastowa wizyta w szpitalu.