Według specjalistów ds. żywienia niemowląt i dzieci mięso jest ważnym składnikiem diety, które powinno regularnie pojawiać się na talerzach najmłodszych. Które rodzaje warto wybierać i jak je podać, aby pociechy jadły?

Owszem, na świecie są dzieci wegetariańskie i wegańskie, które cieszą się dobrym zdrowiem. Nie wszyscy zdają sobie jednak sprawę, że aby dieta oparta na roślinach nie szkodziła rozwijającym się organizmom, musi być bardzo starannie konstruowana, tak, aby pokryć wszystkie potrzeby malucha. Nie jest to bynajmniej zadanie łatwe!

Konsumpcja mięsa, mimo że we współczesnym społeczeństwie jest przeciętnie zbyt wysoka, w okresie rozwoju i dorastania stanowi pewnego rodzaju wentyl bezpieczeństwa, minimalizujący ryzyko poważnych niedoborów. I choć nie samym mięsem człowiek żyje, jego racjonalne ilości należą do kanonu zdrowej strawy.

Dlaczego mięso jest ważnym elementem żywienia dzieci?

Pierwsze kilkanaście lat życia to rozwój w niesłychanym tempie. Z każdym rokiem dzieciom przybywa wzrostu, kilogramów, kości, mięśni… Najważniejszą rolę w tym procesie odgrywają białka, które organizm zestawia sam z cegiełek zwanych aminokwasami. Te ostatnie znajdują się właśnie w mięsie, nabiale i jajach, a także niektórych produktach roślinnych. Żywność pochodzenia zwierzęcego ma jednak tę przewagę, że dostarcza organizmowi wszystkich potrzebnych aminokwasów!

Według naukowców odpowiednia podaż białka warunkuje dziecku zdrowy rozwój i może decydować o jego wzroście w ramach wyznaczonych przez cechy dziedziczne. Dzieci wegańskie mają średnio o 5% niższą zawartość minerałów w kościach i są o 3 cm niższe (M.A. Desmond i in., 2021). Z badań kalifornijskich wynika natomiast, że spożywanie mięsa w pierwszych latach życia korzystnie wpływa na masę mięśniową, a nawet rozwój intelektualny i społeczny! W tym kontekście 60-gramowa porcja mięsa dziennie zdecydowanie przewyższyła 100-gramową porcję mleka!

Ponadto Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHŻiD) podkreśla, że mięso jest ważnym źródłem żelaza, cynku, witaminy B12 ora karnityny. Składniki te warunkują prawidłowy przebieg kluczowych procesów metabolicznych i może ich brakować w diecie opartej na produktach roślinnych.

Kiedy można zacząć dzieciom podawać mięso?

Obowiązujące zalecenia PTGHŻiD sugerują, że mięso warto włączać do diety niemowląt już po skończeniu 6 miesiąca życia, kiedy mleko matki przestaje pokrywać wszystkie potrzeby rozwojowe dziecka. Ponieważ za wyjątkiem ryb i owoców morza mowa o pokarmach niebędących alergenami, ich wprowadzanie przebiega zwykle dość gładko i nie stwarza ryzyka dla maluszków. Pierwszym wyborem jest zwykle drób, zwłaszcza kurczak i indyk, lekkostrawny i łagodny w smaku, a następnie warto sięgnąć po wołowinę i cielęcinę, jagnięcinę oraz królika. Są to zdecydowanie najzdrowsze i najłatwiej tolerowane rodzaje mięsa, zwłaszcza jeśli zadbamy o ekologiczne źródło pochodzenia.

Uwaga: Najzdrowsze dla dzieci mięso jest niskotłuszczowe, delikatne w smaku i pochodzi z hodowli ekologicznej, gdzie stosuje się antybiotyków, sterydów, pestycydów, itd.

Jak uatrakcyjnić mięsne obiady dla małego dziecka?

Co jednak robić, gdy malucha mięso na talerzu nie napawa szczególnym apetytem? Gotowe obiadki dla niemowląt zwykle są na tyle zmiksowane, że stanowią problemu nawet w przypadku niejadków. Starsze dzieci mogą już jednak grymasić nad udkiem z kurczaka czy płatkiem cielęcym.

Oto kilka dobrych rad jak zachęcić malucha do jedzenia:

• Krój mięso na małe kawałki i duś z warzywami, tak, aby nabrało ich aromatu.
• Przygotowuj atrakcyjne sosy do mięsa – pomidorowy, koperkowy czy śmietanowy są przez dzieci bardzo lubiane.
• Skorzystaj z maszynki do mielenia – klopsy i kotlety dzięki jednolitej konsystencji są chętnie spożywane przez maluchy.
• Jeśli dziecko lubi makaron, podawaj mu go z sosem mięsnym typu bolognese.
• Gotuj zupy na mięsie, a w misce przemycaj małe kawałeczki kurczaka czy wołowiny.
• Nie bój się eksperymentować – może bułka z kotletem albo naleśniki z mięsem bardziej zasmakują niejadkowi?

Tego mięsa dzieciom nie dawaj…

W oficjalnych wytycznych PTGHŻiD czytamy, aby niemowlętom i dzieciom do 3. roku życia nie podawać podrobów i przetworów mięsnych (kiełba­sy, wędzonek, konserw, parówek i innych wyrobów garmażeryjnych). Nie jest to zasada bezwzględnie przestrzegana przez rodziców, a szkoda. Wędliny nie są bowiem korzystne dla dzieci, gdyż zawierają sporo soli, nieobojętne dla zdrowia azotany i inne konserwanty / polepszacze smaku, a ponadto według Światowej Organizacji Zdrowia są czynnikiem rakotwórczym. Podroby z drugiej strony mają zdolność do kumulowania toksyn i mogą zawierać zbyt duże ilości witaminy A, toksycznej w nadmiarze.

Do okresu przedszkolnego dzieciom warto więc wcale nie podawać wędlin, a później obowiązująca jest zasada umiaru – szynka, kiełbasa i parówki zdecydowanie nie powinny pojawiać się na talerzu codziennie!

Bibliografia:

https://academic.oup.com/ajcn/article/113/6/1565/6178918

https://www.cancer.org/cancer/cancer-causes/general-info/known-and-probable-human-carcinogens.html

https://www.nature.com/articles/news050221-5

Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, 2021