Urlop rodzicielski w pigułce

Urlop rodzicielski przysługuje po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, jest nieobowiązkowy i może być wykorzystywany zarówno przez mamę i jak i tatę dziecka. Co jeszcze warto o nim wiedzieć?

Ideą urlopu rodzicielskiego jest przedłużenie czasu, jaki małe dziecko spędza pod opieką jednego lub obojga rodziców, co zdaniem psychologów przekłada się w bezpośredni sposób na optymalny rozwój emocjonalny i psychologiczny. Zawiłości prawa pracy nie zawsze są jednak łatwo zrozumiałe, dlatego specjalnie dla Czytelników portalu Niebieskie Pudełko przygotowaliśmy małe kompendium wiedzy.

Kto i kiedy?

• Z urlopu rodzicielskiego korzystać mogą pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę lub opłacający dobrowolnie ubezpieczenie chorobowe – zarówno kobiety, jak i mężczyźni.
• Dotyczy on biologicznych rodziców, ale i osób, które przyjęły dziecko na wychowanie, zarówno poprzez adopcję, jak i jako rodzina zastępcza.
• Urlop trwa 32 tygodnie w przypadku urodzenia/przysposobienia 1 dziecka i 34 tygodnie w przypadku większej ilości dzieci. Na urlop o długości 29 tygodni mogą liczyć rodzice adopcyjni dzieci do 7 roku życia lub takich, którym odłożono obowiązek szkolny do 10 roku życia.
• Z jednego urlopu mogą korzystać zarówno ojciec, jak i matka, ale dni wykorzystane przez obojga się sumują do powyższego limitu. Oboje rodziców mogą być na urlopie nawet w tym samym czasie!
• Urlop można podzielić maksymalnie na 4 części, z których każda trwa po 8 tygodni. Pierwsza część musi rozpoczynać się bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Ostatnia musi skończyć się przed szóstymi urodzinami dziecka.

Urlop rodzicielski a zasiłek i praca

• Rodzicom, którzy zdecydują się na urlop rodzicielski przysługuje za ten okres 80% średniego wynagrodzenia za ostatnich 12 miesięcy; w przypadku złożenia wniosku po terminie za pierwsze 6 tygodni wypłaca się 100%, a dalej już tylko 60%.
• Na urlopie rodzicielskim można pracować w wymiarze maksymalnie pół etatu u swojego pracodawcy, ale uzyskane tym sposobem zarobki obniżają wysokość zasiłku.
• Możliwe jest również „dorabianie” na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło u innego pracodawcy.

Ważne formalności:

• Wniosek o urlop rodzicielski należy złożyć swojemu pracodawcy w okresie 21 dni od porodu po uprzedniej deklaracji o wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Nie jest możliwe czerpanie urlopu rodzicielskiego bez macierzyńskiego!

Uwaga! Od 2022 r. mogą nastąpić pewne zmiany w zakresie uprawnień do urlopu rodzicielskiego. Kraje członkowskie UE zobowiązane są bowiem do ujednolicenia zasad dotyczących równowagi między życiem osobistym a zawodowym. W praktyce mówi się przede wszystkim o zmianach dotyczących możliwości korzystania z urlopów rodzicielskich przez ojców. O wszelkich nowinkach będziemy Was informować na bieżąco!