Zgaga jest jedną z powszechniejszych ciążowych dolegliwości – dotyka nawet 17-45% ciężarnych! Mimo że niegroźna dla zdrowia mamy i dziecka, jest bardzo nieprzyjemnym dyskomfortem w codziennym życiu.

Co najgorsze, zgaga może pojawić się w każdym momencie ciąży i niektórym z nas towarzyszy całych 9 miesięcy! Z niektórych badań wynika, że pierwszym trymestrze cierpi na nią co piąta kobieta, w drugim trymestrze 39%, a w trzecim nawet ponad 60%. Trudno jednak znaleźć tutaj jakieś prawidłowości, gdyż zdarza się, że mama w ciąży odczuwa problem przez pierwsze trzy miesiące, a potem ustępuje on samoistnie.

Skąd się bierze zgaga w ciąży?

Zgagę definiujemy jako cofanie się treści żołądkowej, przede wszystkim soków trawiennych, w górę przełyku, aż do gardła. Jest ona normalnie objawem choroby refluksowej, ale w czasie ciąży ma zwykle charakter przejściowego symptomu. Co więcej, bywa częścią większego zespołu niestrawności spowodowanej działaniem hormonów ciążowych. Dla przyszłej mamy codziennością wówczas stają takie zjawiska jak:

• Palenie, a nawet ból odczuwany w klatce piersiowej;
• Uczucie pełności, ciężkości, nadęcia;
• Nudności, poczucie dyskomfortu gastrycznego;
• Odbijanie;
• Powrót skonsumowanej strawy do jamy ustnej.

Objawy te najczęściej pojawiają się bezpośrednio po jedzeniu lub piciu, ale mogą być prowokowane również wysiłkiem fizycznym czy zmianą pozycji nawet 1-2 godziny po posiłku.

Za podstawowe przyczyny pojawiania się zgagi w ciąży uważa się:

• Zwiększone wydzielanie progesteronu i jego wpływ na skurcze mięśni gładkich otaczających przewód pokarmowy;
• Wewnętrzne przemieszczenia w jamie brzusznej, które obejmują także dolny zwieracz przełyku;
• Nacisk rosnącej macicy;
• Zwiększony przepływ gazów przez jelito cienkie.

Porady dla ciężarnych: jak radzić sobie ze zgagą?

Na szczęście, już niewielkie zmiany w stylu życia mogą przynieść znaczącą ulgę w natężeniu zgagi, a nawet ją skutecznie wyeliminować. Warunek pierwszy i niezbędny to powstrzymywanie się od najmniejszych nawet ilości alkoholu i dymu papierosowego – oba są wyjątkowo drażniące, a ten drugi dodatkowo wpływa na rozluźnienie napięcia zwieracza przełyku.

Poza tym do najważniejszych strategii przeciwdziałania zgadze należą:

• Zmiana harmonogramu posiłków – zgagę wzmaga przejadanie się, więc warto zrezygnować z klasycznego systemu śniadania, obiadu i kolacji na rzecz 5-7 małych posiłków rozłożonych równomiernie w ciągu dnia, nie później jednak niż 3 godziny przed pójściem spać. Jeść należy też bardzo pomału, dokładnie przeżuwając każdy kęs!
• Picie po łyczku – także napoje warto przyjmować w małych ilościach a często – idealnie mieć zawsze przy sobie butelkę wody i uzupełniać płyny łyczkami, ale tylko między posiłkami;
• Siedzenie prosto – zawsze przy posiłku należy utrzymywać proste, pionowe plecy; jedzenie w pozycji leżącej i półleżącej wywiera niepotrzebny nacisk na żołądek;
• Unikanie kawy, napojów gazowanych, pokarmów smażonych i tłustych, słodyczy, soków owocowych i cytrusów – wszystkie mają tendencję do zaostrzania symptomów zgagi;
• Spacerowanie pół godziny po posiłku, nawet na krótkie odległości;
• Noszenie luźnej odzieży; zwłaszcza w obrębie talii;
• Podwyższenie głowy przy nocnym wypoczynku – idealnie wsparcie całej górnej części ciała.

Popularne porady dla kobiet w ciąży obejmują również naturalne wsparcie poprzez spożywanie:

• umiarkowanych ilości jogurtu;
• mleka z odrobiną miodu;
• herbaty miętowej lub prawoślazowej;
• probiotyków doustnych;
• jabłek i gruszek.

Kiedy wybrać się do lekarza?

Zasadniczo zgaga nie jest ani czymś wyjątkowym, ani ryzykownym w czasie ciąży. Ogromna większość z nas musi więc po prostu ją jakoś przecierpieć, idealnie stosując się do łagodzących wskazówek, wspomnianych powyżej. Jeśli jednak problem robi się na tyle silny, że utrudnia nam jedzenie i powoduje utratę wagi, należy skonsultować się z lekarzem. Istnieją leki, bezpieczne dla dziecka, które mama w ciąży może przyjmować w celu łagodzenia zgagi. Czasami może się też okazać, że przyjmowane aktualnie preparaty na inne schorzenia (np. antydepresanty) nasilają objawy żołądkowe ciężarnej i wówczas wskazana jest zmiana preparatu na inny.

Uwaga: Nawet sprzedawane bez recepty leki na zgagę i nadkwasotę mogą być zagrożeniem dla ciąży. Zawarty w nich sód powoduje bowiem zatrzymywanie wody w organizmie, co prowadzi do obrzęków; zaś niektóre preparaty zawierają także szkodliwe aluminium.

Nie zawsze ze zgagą w ciąży da się wygrać, ale spróbować na pewno warto i to najlepiej bez sięgania po medykamenty (zwłaszcza we własnym zakresie!). W najgorszym przypadku pamiętajmy, że ciąża i poród są tak naprawdę bardzo krótkim rozdziałem macierzyństwa, za którego dobrodziejstwa naprawdę warto trochę pocierpieć.

Bibliografia:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4562453/

https://www.nhs.uk/pregnancy/related-conditions/common-symptoms/indigestion-and-heartburn/

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12011-heartburn-during-pregnancy

https://www.webmd.com/heartburn-gerd/guide/heartburn-during-pregnancy