Można pomyśleć, że w idealnym świecie kobiety zachodziłyby w ciążę wtedy, kiedy by chciały, ale, po pierwsze, jest to dość nierealne; po drugie zaś, prawdopodobnie spora część z nas nigdy nie zostałaby wówczas matkami.

Przypadek jest poniekąd nieodzowną składową procesu reprodukcji. Antykoncepcja bowiem zawodzi, rozwaga także, a owulacja i płodność płatają swoje własne figle. I w tym pozornym chaosie można jednak mieć plan, który, nawet jeśli nie zostanie zrealizowany w 100%, wyznaczy dobry kierunek i pomoże stworzyć zdrową i szczęśliwą rodzinę.

Czy chcę być mamą?

Dla większość kobiet odpowiedź na to pytanie jest oczywista. Od dziecka przygotowywały się z wytęsknieniem do rodzicielstwa, układając lalki w wózeczku i opiekując się młodszym rodzeństwem. Ale badania demograficzne wskazują, że coraz większy odsetek z nas świadomie rezygnuje z macierzyństwa ze względu na osobisty rozwój, problemy zdrowotne, ambicje profesjonalne, brak odpowiedniego partnera lub nawet ekologię. Martwimy się o przeludnienie planety i nie chcemy sprowadzać na świat kolejnych producentów odpadków.  Są to argumenty, z którymi można dyskutować, ale które w ostatecznym rozrachunku trzeba uznać jako prawo jednostki do samodecydowania.

Czasem jednak unikanie ciąży bierze się mniej racjonalnych powodów. Boimy się zmiany stylu życia, fizycznych skutków ciąży i porodu, obawiamy się, że nie będziemy dobrymi rodzicami albo związek nie wytrzyma takiej odpowiedzialności. Obserwacje psychologiczne wskazują tymczasem, że strach nie jest dobrym doradcą, a takie kobiety często po niewczasie żałują swojej decyzji. Ból, zmęczenie i odpowiedzialność nie dają się bowiem porównać z ogromem miłości, wzruszeń i satysfakcji.

Kiedy jest za wcześnie?

Niektórzy mówią, że nigdy, ale trudno się zgodzić z tą opinią. Przede wszystkim kobiety, które nie ukończyły jeszcze 20 roku życia, podlegają zwiększonemu ryzyku przedwczesnego porodu, cukrzycy ciążowej, preeklampsji i niskiej wagi urodzeniowej płodu. Poza tym, jako mniej stabilne emocjonalnie i finansowo, mają większe szanse popaść w życiowe tarapaty związane z utrzymaniem się i kontynuacją związku. Wiele bardzo młodych matek przyznaje z perspektywy czasu, że brakowało im cierpliwości i chęci, aby pieczołowicie zająć się wychowaniem – kusiły bowiem okazje towarzyskie, a życie było zbyt chaotyczne.

Biorąc pod uwagę dojrzałość psychologiczną, stabilizację ekonomiczną i względy biologiczne, eksperci zgadzają się, że optymalny czas na rodzenie dzieci to okres od 25 do 35 lat.

Kiedy jest za późno?

I w tym przypadku zdania są podzielone, a niektórzy twierdzą wręcz, dopóki natura pozwala, dopóty nie jest za późno. Statystyki medyczne są w tym względzie jednak bezwzględne. Po pierwsze, płodność kobiety spada dramatycznie po osiągnięciu 37 roku życia i to, przed czym chroniłyśmy się zawzięcie dotąd, może okazać się nagle niedoścignionym marzeniem. W jednym z badań naukowych przeprowadzonych na kobietach mających problem a poczęciem, aż 48% przyznało, że próbowałoby szczęścia prędzej, gdyby wiedziało o komplikacjach związanych z wiekiem! Zasadniczo przyjmuje się, że w wieku 35 lat 66% kobiet zajdzie w ciążę w ciągu 12 miesięcy starań, podczas gdy w wieku 40 lat ten wskaźnik spada już do 44%!

Ciąża po 40-tce (https://beta.niebieskiepudelko.pl/zalety-i-wady-poznego-macierzynstwa/) w istotny sposób zwiększa też ryzyko wad genetycznych takich jak zespół Downa, a ponadto komplikacja okołociążowych obejmujących poronienie, cukrzycę, otyłość, nadciśnienie, a także problemy sercowo-naczyniowe, które są najczęstszą przyczyną śmierci starszych ciężarnych.

Ile mieć dzieci?

Odpowiedź na to pytanie po części jest wynikową wieku zajścia w pierwszą ciążę. Pierworództwo czterdziestolatki stawia bowiem pod dużym znakiem zapytania fizyczną możliwość i psychologiczną gotowość na kolejnego potomka. Nawet jednak, jeśli tykanie zegara biologicznego nie jest czynnikiem decydującym, optymalna liczba dzieci nie jest łatwa do określenia. Z badań sondażowych możemy dowiedzieć się, że statystyczna para deklaruje chęć posiadania 2,5 dzieci (co oznacza, że większość z nas planuje dwójkę lub trójkę), a rzeczywisty wskaźnik dzietności w Polsce wynosi 1,4. Rzeczywistość wydaje się więc mocno okrajać plany.

Czynniki, które mają zasadniczy wpływ na liczbę dzieci to kompromis między partnerami, stan zdrowia i wek obojga, sytuacja finansowa i jakość związku. Naturalnie, do tego trzeba „doliczyć” jeszcze czynnik niespodzianki, będący wynikową (nie)odpowiedzialnej antykoncepcji.

Jeśli chodzi o bardziej ogólne spojrzenie na liczbę dzieci, to stereotypy mówiące, że parka jest najlepsza, jedynacy cierpią, a środkowe dzieci w trójce rodzeństwa są zawsze zepchnięte na margines, nie muszą być prawdą. Z szerokich badań społecznych wynika, że największy poziom relatywnego szczęścia rodzinnego deklarują pary z jednym potomkiem, chociaż w Europie wciąż jeszcze dominuje model „2+2”.

Dodajmy jeszcze, że poszczególne ciążę z punktu widzenia zdrowia powinny być oddzielone od siebie o minimum 18 miesięcy – zmniejsza to ryzyko poronienia i komplikacji. Światowa Organizacja Zdrowia jako optymalny odstęp zaleca 24 miesiące, ale spora cześć par decyduje się na jeszcze dłuższe „wakacje” ze względów praktycznych. Starsze pierwsze dziecko to bowiem mniej obciążenia przy drugim!

Przygotowanie do ciąży

Niezależnie od tego jak zaplanujemy „grafik” rodzicielstwa, warto wziąć pod uwagę fakt, że poczęcie może zabrać dużo czasu – nawet rok. Aby zmaksymalizować swoje szanse, eksperci radzą nie tylko zaprzestać stosowania antykoncepcji, ale także pomyśleć o zdrowiu i stylu życia. Ogólne zalecenia obejmują:

• Przyjmowanie kwasu foliowego (https://beta.niebieskiepudelko.pl/kwas-foliowy-jak-sie-odzywiac-w-czasie-ciazy/) w dawce nawet 1000 mikrogramów dziennie;
• Podjęcie wysiłków o ustabilizowanie takich problemów zdrowotnych jak depresja, astma, cukrzyca, nadciśnienie, niedoczynność tarczycy, próchnica zębów, itd.;
• Uzupełnienie wymaganych i zalecanych szczepień;
• Podjęcie umiarkowanej aktywności fizycznej;
• Ograniczenie spożycia kofeiny i alkoholu oraz całkowitą rezygnację z palenia papierosów.

Kobietom radzi się również przyjrzenie się własnemu cyklowi miesięcznemu i podjęcie próby identyfikacji dni płodnych – nie jest to szczyt romantyki, ale znacząco zwiększa szanse na szybsze poczęcie!